Osmanlı Döneminde Tosyalı Devlet Memurları : 11- Abdurrahman Hulusi Efendi

 

11-                 Abdurrahman Hulusi Efendi, Bayraktar-zade demekle mütearif Ömer Efendi’nin mahdumudur.

Bin iki yüz elli sene-i hicriyesinde [1835] (sene-i maliye 1250) Kastamonu vilayetinin Tosya kasabasında tevellüt eylediği nüfus tezkire-i osmaniyesi suret-i musaddakasında muharrerdir.

Muallim-i mahsustan mukaddemat-ı ulum-ı diniye ile sarf ve nahv-ı Arabi ve Farisi tahsil eylemiştir. Arabi ve Farisiye aşinadır. Türkçe kitabet eder.

Bin iki yüz yetmiş bir senesi şehr-i Ramazan-ı şerifinin dokuzunda Bursa müderrisliğine nail olup yetmiş üç senesi şehr-i Receb-i şerifi gurresinden yetmiş dört senesi Cemaziyel ahiresi nihayetine kadar Rumili Kazaskerliği tezkireciliği memuriyetinde bulunarak seksen üç senesi şehr-i Recebi’l-ferdinin yirmi üçünde rütbesi musıla-i Süleymaniye derecesine terfi ve seksen dört senesi şehr-i Ramazan-ı şerifinin gurresinde (15 Kanun-ı Evvel sene 83) bin sekiz yüz yetmiş iki kuruş maaşla uhdesine Sivas Mevleviyeti tevcih ve Zilkadaesinin on dokuzunda (1 Mart sene 84) bin beş yüz altmış kuruş tenzil ile seksen beş senesi şehr-i Şaban-ı şerifinin on sekizinde (3 Kanun-ı Evvel sene 84) mevleviyet-i mezkureden infisal ederek seksen yedi senesi şehr-i Receb-i şerifinin on beşinde muhreç payesi tevcih buyrularak seksen sekiz senesi Zilkadesi gurresinden (3 Kanun-ı Evvel sene 87) doksan senesi Cemaziyelahiresinin yirmi birine kadar (1 Temmuz sene 89) iki bin yüz altmış kuruş maaşla Kartal Kazası niyabetinde ve Zilkadesinin on beşinden (23 Mart sene 90) doksan bir senesi Zilhiccesinin ikisine kadar (26 Kanun-ı Evvel sene 91) dört bin yedi yüz elli kuruş maaşla Ankara vilayeti Divan-ı Temyiz Riyaseti’nde ve doksan iki senesi şehr-i Şaban-ı şerifinin on beşinden (2 Eylül sene 91) doksan dört senesi şehr-i Receb-i şerifinin gurresine kadar (30 Haziran sene 93) beş bin dört yüz on kuruş maaşla Tırnova ve doksan beş senesi şehr-i Receb-i şerifinin on beşinden (3 Temmuz sene 94) doksan altı senesi Cemaziyelevvelinin gurresine kadar (15 Nisan sene 95) dört bin beş yüz on kuruş maaşla İzmir ve doksan yedi senesi şehr-i Muharremu’l-haramının yirmisinden (21 Kanun-ı Sani sene 95) doksan sekiz senesi şehr-i Receb-i şerifinin beşine kadar (21 Mayıs sene 97) bin beş yüz kuruş maaşla Çekmece-i Sagir ve tarih-i mezkurdan Zilkadesinin dördüne kadar (15 Eylül sene 97) üç yüz bin beş yüz kuruş maaşla Çatalca ve tarih-i mezkurdan doksan dokuz senesi şehr-i Receb-i şerifinin yirmisine kadar (26 Mayıs sene 98) yine bin beş yüz kuruş maaşla Çekmece-i Sagir ve bin üç yüz senesi şehr-i Muharremü’l-haramının gurresinden (31 Teşrin-i Evvel sene 98) üç yüz iki senesi şehr-i Ramazan-ı şerifinin on beşine kadar (16 Haziran sene 301) muharreru’l-miktar maaşla yine kaza-i mezkur ve bin üç yüz üç senesi şehr-i Şabani’l-muazzamı gurresinden (21 Haziran sene 302) bin üç yüz beş senesi şehr-i Şabani’l-muazzamı gurresine değin (30 Mayıs sene 304) bin beş yüz kuruş maaşla Beykoz ve şehr-i Ramazan-ı şerifinin gurresinden (30 Nisan sene 304) bin üç yüz yedi senesi şehr-i Ramazan-ı şerifi gurresine değin (9 Nisan sene 306) üç yüz bin beş yüz kuruş maaşla Tekfurdağı niyabet-i şeriyelerinde bulunmuş ve üç yüz sekiz senesi şehr-i Ramazan-ı şerifinin dördünden itibaren (1 Nisan sene 307) şehri iki yüz elli kuruş tarik maaşı tahsis ve Zilkadesi gurresinde (23 Mayıs sene 307) bin beş yüz kuruş maaşla yine Çekmece-i Sagir Niyabet-i Şeriyesine tayin buyrulmuş ve doksan yedi senesi Şevvali gurresinden itibaren bir sene müddetle dört bin seksen beş k uruş maaşla bilad-ı hamseden Edirne mevleviyetini zabt eylemiştir.

Bulunduğu niyabetlerde müddet-i istihdamıyla kemiyet-i maaşını ve Kartal ve İzmit niyabetlerinden hasebi’l-icap azil ve üçüncü defaya Çekmece-i Sagir niyabetinde üç mah kadar bulunduğunu mutazammın tercüme-i hal varakası zahrına meclis-i intihab-ı hükkam-ı şer‘den muharrer derkenar ve Ankara vilayeti divan-ı temyiz riyasetinde müddet-i istihdamıyla kemiyet-i maaşını havi makam-ı fehamet-i ittisam-ı cenab-ı sadaret-penahi ile Maliye Nezaretinin makam-ı mualla-yı meşihat-penahiye meb‘ûs 17 Cemaziyelevvel sene 1310 ve 23 Rebiulahir sene 1310 tarihli tezkire-i cevabiyeleri ile Teşrifati-i Divan-ı Hümayunun müzekkiresi ve tarik ve Sivas ve Edirne mevleviyetleri maaşlarının maaşlarının kemiyatıyla muhreç payesinin tarih-i tevcihini mübeyyin muhasebe-i ilmiyenin 7 Kanun-ı Sani sene 308 tarihli derkenarıyla Bab-ı Fetva Sicill-i Ahval Şubesinin 15 Zilkade sene 310 tarihli müzekkiresi ve (…) ilmiyesinni tevcihi tarihlerini müşir meşihat-ı ülya mektupçuluğunun derkenarı ve nüfus tezkire-i Osmaniyesinin suret-i musaddakası asıl tercüme-i hal varakasıyla hıfz edilmiştir.

Fi 16 Rebiulahir sene 1313 ve fi 23 Eylül sene 1311 (8 Ekim 1895)

Tosya'da Deştimen - Suyolcu Beratı

Suyolcu (Deştimen) suyun kaynağından bulunup düzenli biçimde akıtılmasına kadar olan bütün faaliyetleri icra eden bir meslek dalıdır.  Tosya’da suyolculara kır bekçisi anlamına gelen deştimen ismi de verilmektedir. Tosya’da deştimen beratını yayınlamadan önce suyolcu hakkında kısa bir bilgilendirmede bulunalım istedik.

Suyollarının yapımı, bakım ve onarımı, korunması, suların ölçülmesi ve dağıtılmasıyla ilgili bütün işler bu meslek dalının çalışma alanını meydana getirir. Osmanlı toplum hayatında diğer bayındırlık hizmetleriyle beraber şehirlere su getirme işine de büyük önem verilmiş ve bu amaçla büyük harcamalara girişmekten kaçınılmamıştır. Devlet tarafından yaptırılan suyollarından başka bazı hayır sahiplerinin kurdukları vakıflar yoluyla getirdikleri sular da şehir sularına katkı sağlamıştır.

Suyolculuk Osmanlı Devleti’nin her yerinde faaliyet gösteren kaldırımcılık, köprücülük, taşçılık, dülgerlik, nakkaşlık gibi bir meslek dalıdır. Suyolcuların dışında suyollarının korunması için suyolu korucuları, bentlerin ve kaynak sularının korunması için bend muhafızları tayin edilirdi. Bunlar işin teknik yönünden sorumlu olmayıp sadece suyollarına tabiat ve insanlar tarafından gelebilecek zararları önlemek ve meydana gelen hasarları ilgililere haber vermekle görevliydi.

Suyolculuk ile görevlendirilenler hizmetlerinin karşılığında haraç, ispence, avârız ve tekâlîf-i örfiyye gibi vergilerden muaf tutulurdu. Suyollarını denetlemek, suyollarının bakım ve onarımını sağlamak, suyollarını korumak ve suların miktarını ölçmek ve suyu adaletle dağıtmak, yapılan harcamaları hesaplamak görevleri arasındaydı. Suyolcu tayin edilenlerin ellerine padişah beratı verilir, beratlarda isimleri, görevleri, kazançları, vergi muafiyetleri belirtilirdi. Bir suyolcu kadrosu ölüm veya feragat sebebiyle boşaldığı zaman yeri hemen doldurulurdu. Ölen suyolcunun oğlu varsa bu görev öncelikle ona verilir, yoksa gönüllü olan biri tayin edilirdi. Yeni suyolcuya getirildiği kadronun vergi muafiyetlerini gösteren berât-ı hümâyun verilirdi. Ellerinde padişah beratı olan suyolcular, vergi memurlarının baskıları karşısında şikâyette bulunabilmek için bu belgeleri gösterirlerdi.

Suyolculara vergi muafiyetlerinden başka yaptıkları işin derecesine göre belirli bir ücret verilebilirdi. Vakıf kadrolarında bulunan suyolculara maaşları vakıf yönetimi tarafından çalıştıkları gün sayısına göre ödenirdi. Bayramlarda ve dinî günlerde halkın diğer esnaf gruplarına olduğu gibi suyolculara da yardımda bulunulması ve hediye verilmesi âdettendi. Saraya bağlı bir suyolcu aylığı yanında günde bir çift fodula (ekmek), pirinç, zeytinyağı, soğan, tuz, fasulye, et, yağdan ibaret erzak ve mum alırdı. Vakıf suyollarında çalışan suyolcular vakıf kadrolarında bulunmasalar bile imâretten yemek yiyebilirlerdi.

Suyolcu suyun kaynağından bulunup düzenli biçimde akıtılmasına kadar olan bütün faaliyetleri icra eden bir meslek dalıdır.  Tosya’da suyolculara kır bekçisi anlamına gelen deştimen ismi de verilmektedir. Tosya’da deştimen beratını yayınlamadan önce suyolcu hakkında kısa bir bilgilendirmede bulunalım istedik.

Suyollarının yapımı, bakım ve onarımı, korunması, suların ölçülmesi ve dağıtılmasıyla ilgili bütün işler bu meslek dalının çalışma alanını meydana getirir. Osmanlı toplum hayatında diğer bayındırlık hizmetleriyle beraber şehirlere su getirme işine de büyük önem verilmiş ve bu amaçla büyük harcamalara girişmekten kaçınılmamıştır. Devlet tarafından yaptırılan suyollarından başka bazı hayır sahiplerinin kurdukları vakıflar yoluyla getirdikleri sular da şehir sularına katkı sağlamıştır.

Suyolculuk Osmanlı Devleti’nin her yerinde faaliyet gösteren kaldırımcılık, köprücülük, taşçılık, dülgerlik, nakkaşlık gibi bir meslek dalıdır. Suyolcuların dışında suyollarının korunması için suyolu korucuları, bentlerin ve kaynak sularının korunması için bend muhafızları tayin edilirdi. Bunlar işin teknik yönünden sorumlu olmayıp sadece suyollarına tabiat ve insanlar tarafından gelebilecek zararları önlemek ve meydana gelen hasarları ilgililere haber vermekle görevliydi.

Suyolculuk ile görevlendirilenler hizmetlerinin karşılığında haraç, ispence, avârız ve tekâlîf-i örfiyye gibi vergilerden muaf tutulurdu. Suyollarını denetlemek, suyollarının bakım ve onarımını sağlamak, suyollarını korumak ve suların miktarını ölçmek ve suyu adaletle dağıtmak, yapılan harcamaları hesaplamak görevleri arasındaydı. Suyolcu tayin edilenlerin ellerine padişah beratı verilir, beratlarda isimleri, görevleri, kazançları, vergi muafiyetleri belirtilirdi. Bir suyolcu kadrosu ölüm veya feragat sebebiyle boşaldığı zaman yeri hemen doldurulurdu. Ölen suyolcunun oğlu varsa bu görev öncelikle ona verilir, yoksa gönüllü olan biri tayin edilirdi. Yeni suyolcuya getirildiği kadronun vergi muafiyetlerini gösteren berât-ı hümâyun verilirdi. Ellerinde padişah beratı olan suyolcular, vergi memurlarının baskıları karşısında şikâyette bulunabilmek için bu belgeleri gösterirlerdi.

Suyolculara vergi muafiyetlerinden başka yaptıkları işin derecesine göre belirli bir ücret verilebilirdi. Vakıf kadrolarında bulunan suyolculara maaşları vakıf yönetimi tarafından çalıştıkları gün sayısına göre ödenirdi. Bayramlarda ve dinî günlerde halkın diğer esnaf gruplarına olduğu gibi suyolculara da yardımda bulunulması ve hediye verilmesi âdettendi. Saraya bağlı bir suyolcu aylığı yanında günde bir çift fodula (ekmek), pirinç, zeytinyağı, soğan, tuz, fasulye, et, yağdan ibaret erzak ve mum alırdı. Vakıf suyollarında çalışan suyolcular vakıf kadrolarında bulunmasalar bile imâretten yemek yiyebilirlerdi.

KONU :

Tosya’da bulunan Seydioğlu Vakfına ait suyun deştimen ve suyolcusu olarak Hacı Hasan’ın tayin edilmesine dair berat. 28 Ekim 1753

 

METİN:

Nişân-ı şerîf-i âlîşân-ı sâmî-mekân-ı Sultânî tuğrâ-yı garrâ-yı cihân-sitân-ı hakānî nüffize bi’l-avni’r-rabbânî hükmü oldur ki;

Medîne-i Tosya’da vâki merhûm Seydîoğlu Vakfı olan suyun deştibân ve suyolcusu olan işbu râfi‘u tevkî‘-i refî‘-i hâkânî el-Hâc Hasan nâm kimesne bi’l-fi‘l mutasarrıf olup bî-berât olmağla Dersaâdetimden Seydî (….defter kesik…) müceddeden berât-ı âlî-şânım virilmek bâbında kâdîsı nâibi Mevlana İsmail zîde ilmuhû arz itmeğin (….kesik…) üzere sadaka idüp bu berât-ı hümâyûn-ı saâdet-makrûnu virdim ve buyurdum ki;

Ba‘de’l-yevm merkûm varup (…kesik…) olan suyun kemâ fi’l-evvel deştibân ve suyolcusu olup hıdmet-i lâzimesin mer‘î ve müeddî kıldık(…kesik…) üslûb-ı sâbık üzere mutasarrıf olup vâkıfın rûhu ve devâm-ı ömr ü devletiyçün duâya müdâvemet ol bâbda taraf-ı âhardan bir ferd mâni‘ ve mezâhim olmayup asla fasl u taarruz kılmayalar şöyle bileler alâmet-i şerîfe i‘timâd kılalar tahrîran evâhir-i Zilhicce sene sitte ve sittîn ve mie ve elf  (30 Zilhicce 1166 – 28 Ekim 1753)

Be-makâm-ı Kostantıniyyeti’l-mahrûse (İstanbul)

Tosya'da Tekke Hamamı Hadisesi (1907)

Azledilen Tosya Kaymakamı İzzet Bey’in yerine tayin edilen Iskırapar eski Kaymakamı Ahmet Remzi Efendi’nin oğlunun içinde kadınlar olduğu halde Tekke hamamında yıkanması hadisesi.

KONU: Tosya kazası Kaymakamı İzzet Bey hakkındaki şikâyetlerden dolayı yapılan tahkikat sonucu azliyle yerine Ahmet Remzi Efendi’nin tayini ve Ahmet Remzi Efendi’nin oğlu Tosya kasabasında Tekke Hamamı adlı kadın hamamına girdiğinden hakkında gerekli muamelenin yapılması. 9 Safer 1325 (24 Mart 1907)

METİN:

Tosya kazası Kaymakamı İzzet Bey’in bazı müsavi ahvali hakkında vuku bulan şikâyât üzerine bera-yı tahkik mahalline gönderilen Meclis-i İdare-i Vilayet azasından Münir Bey tarafından icra kılınıp leffen takdim kılınan varaka-i tahkikiye mündericatından anlaşılacağı veçhile kaymakam-ı muma ileyhin bazı ef‘âl-i mezmumeye cüret ve mehâm-ı muamelat-ı hükümette iltizam ettiği betâet ve adem-i mübâlâtı hasebiyle idareten azliyle yerine erbab-ı iktidar ve iffetden diğerinin tayini Kastamonu Vilayeti’nden bi’l-vurud havale buyrulan 8 Şubat sene 322 tarih ve üç yüz altmış sekiz numaralı tahriratta iş‘âr olunmuştur.

Suret-i iş‘âra nazaran muma ileyhin devam-ı memuriyeti haiz olamayacağından azliyle üçüncü sınıftan olan mezkur Tosya Kaymakamlığına sınıf-ı mezbure müntehap mülaziminden Iskırapar Kaymakam-ı sabıkı Ahmet Remzi Efendi’nin tayini nezd-i ali-i nezaretpenahilerinden rehin-i tensip buyrulduğu takdirde ifa-yı muktezası zımnında mezkur tahrirat ve melfufunun ve muma ileyh Ahmet Remzi Efendi’nin tercüme-i hal varakasının musaddak suretleri leffen takdim kılınmıştır. Ol babda emir ve ferman hazret-i men lehu’l-emrindir.

Fi 4 Safer sene 325 ve fi 5 Mart sene 323 (19 Mart 1907)

Dâhiliye Mektubi Kalemi

Huzur-ı ali-i hazret-i sadaret-penahiye

Tosya kazası Kaymakamı İzzet Bey hakkında vuku bulan şikayet üzerine bera-yı tahkik mahalline gönderilen meclis-i idare-i vilayet azasından Münir Bey tarafından icra kılınan tahkikat neticesinde muma ileyhin bazı efal-i mezmumesi ve muamelat-ı hükümettte betaet ve adem-i mübalatı anlaşıldığından bahisle azliyle yerine münasibinin tayini Kastamonu vilayetinden vurud eden tahriratta izbar olunmuştur. İşar-ı vilayete nazaran muma ileyhin devam-ı memuriyetini haiz olamayacağından azliyle üçüncü sınıftan olan mezkur kaymakamlığa sınıf-ı mezbura müntehap mülaziminden Iskırapar kaymakam-ı sabıkı Ahmet Remzi Efendi’nin tayini bi’t-tensip mezkur tahrirat ve melfuf varaka-i nemika suret-i musaddakası ile Remzi Efendi’nin tercüme-i hal varakası leffen takdim kılındı. İcra-yı sami-i sadaret-penahilerine menuttur. Ol babda 9 Safer sene 328 ve 10 Mart sene 323 (24 Mart 1907)

Kastamonu vilayet-i celilesine

Tosya kazası kaymakamlığına tayin buyrulduğu evvelce bildirilen Ahmet Remzi Efendi’ye hıdmete mübaşereti tarihinden itibaren şehri bin yüz yirmi beş kuruş maaş tahsis kılındığından oraca da muktezasının tevfikat-ı mukarrere hakkında hükm-i nizamın icrası ve vazifeye mabaşeretiyle selefinin infikaki tarihlerinin ve harcırahı olan üç yüz seksen yedi kuruş otuz paranın yüzde beşi Bab-ı Ali Teshilat Sandığına gönderilmek üzere mahalli muvazenesine dahil bulunan harcırah tertibinden tesviye ve ifasıyla cedvel-i masarıfata idhali senedinin muhasebe ifadesiyle beyana mübaşeret kılındı. Evrakı muhasebeye

28 Rebiulahir sene 325 ve fi 28 Mayıs sene 323 (11 Mayıs 1907)

Huzur-ı âlî-i hazret-i sadaret-penahiye

Reşide-i dest-i tekrim olan 17 ve 20 Haziran sene 323 tarihli ve bin yüz on sekiz ve bin yüz kırk üç numaralı tezkire-i samiye-i fehimaneleri cevabıdır.

Tosya kazası kaymakam-ı sabıkı Remzi Efendi’nin oğlu İbrahim’in Tosya kasabasında Tekye Hamamı namıyla maruf hamama kadınların bulunduğu sırada girip istihmam eylemesi her ne kadar bir gûne su-i niyete makrun olmayup adet-i mahalliyeye adem-i vukuf hasebiye vukua gelmiş bir hareket ise de kaymakam-ı muma ileyhin vakadan haberdar olmasını müteakip oğluyla buna rehberlik eden jandarma neferi hakkında muktezi muameleyi derhal ifa ve heyecanın teskinine ait muameleyi icra etmesi lazım gelirken bu babda betaeti görülmüş ve kendisinin bundan dolayı ba irade-i seniyye-i hazret-i padişahi infisali vuku bulmuş bulunduğu gibi salifu’z-zikr zabtiye neferinin de kaydı terkin kılınmış idiğine dair Kastamonu vilayet-i celilesinden gelen 12 Temmuz sene 323 tarihli ve yüz elli numaralı tahrirat manzur-ı sami-i cenab-ı fehimaneleri buyrulmak üzere leffen takdim olundu ol babda

KONU : Tosya Kaymakamı İzzet Bey’in azledilerek yerine Iskırapar eski Kaymakamı Ahmet Remzi Efendi’nin tayini.

 METİN :

Dahiliye nezaret-i celilesine

Tosya kazası kaymakamı İzzet Bey’in hasbe’l-lüzum azliyle yerine Iskırapar kaymakam-ı sabıkı Ahmet Remzi Efendi’nin tayini hususuna 9 Safer sene 325 tarihli ve 98 numaralı tezkire-i devletleri üzerine memuriyet-i mülkiye komisyonunun kararıyla bi’l-istizan 14 Rebiulahir sene 325 tarihinde irade-i seniyye-i hazret-i hilafet-penahi şeref-sudur buyrulmuş olmağla icra-yı icabına himmet

15 Rebiulahir sene 325 ve fi 15 Mayıs sene 323 (28 Mayıs 1907)

KONU : Tosya kaymakamının oğlunun bir zabtiye ile kadınlara mahsus hamama giderek kadınlar bulunduğu halde yıkanmak istemesi üzerine tahkikat icrası için vilayet evrak müdürünün gönderildiği.

METİN :

Dahiliye nezaret-i celilesine

Bir hafta evvel mahall-i memuriyet-i celilesine gitmiş olan Tosya kazası Kaymakamının mahdumu bir zabtiye ile kadınlara mahsus hamama giderek kadınlar mevcud olduğu halde istihmam etmiş olmasından dolayı heyecana gelen ahali-i kazanın vuku bulan müracaatı ve müstediyatından ve ol babda icra edilen tebligattan bahisle bazı ifadatı ve vilayet evrak müdürünün mahallinde icra-yı tahkikata memur edilerek izam kılınmış olduğunu mutazammın Kastamonu vilayetinden varid olan 16 Haziran sene 323 tarihli telgraf leffen savb-ı devletlerine gönderilmekle iktizasının serian ifa ve ibnası ve melfufunun iadesine dair.

19 Ca sene 325 ve fi 17 Haziran sene 323 (30 Haziran 1907)

KONU: Oğlu kadınların bulunduğu sırada Tekke Hamamına girip yunan Tosya Kaymakamı Remzi Efendi’nin azil ve tebdili.

 METİN:

Dahiliye nezaret-i celilesine

Kastamonu vilayeti dahilinde Tosya kazası kaymakamının azil ve tebdil edilmesi şeref-sadır olan irade-i seniyye-i hazret-i hilafet-penahi icab-ı alisinden bulunduğu mabeyn-i hümayun-ı mülûkane başkitabet-i celilesinden ba tezkire-i hususiye tebliğ kılınmağla ber-mantuk-ı emr ve ferman-ı hümayun-ı şahane ifa-yı muktezasına himmet

Fi 22 Ca sene 325 ve fi 20 Haziran sene 323 (3Temmuz 1907)

Kastamonu Vilayeti

Mektubi Kalemi

Aded

150

 

Dahiliye Nezaret-i Celilesine

Devletlü efendim hazretleri

Tosya kazası kaymakam-ı sabıkı Remzi Efendi’nin mahdumu İbrahim Efendi’nin Tosya kasabasında Tekye Hamamı namıyla maruf hamama kadınların bulunduğu bir sırada girmesinden dolayı kaza-i mezbûr ahali-i İslamiyesinden bir kısmının heyecana gelerek telgrafla vaki olan şikayatı üzerine mahalline vilayet evrak müdürü izzetli Nuri Efendi bi’l-izam icra ettirilen tahkikat neticesinde muma ileyh İbrahim Efendi’nin bera-yı istişfa gittiği mezkur hamama adet-i mahalliyeye adem-i vukufu hasebiyle kadınların bulunduğu esnada giderek istihmam etmesine her ne kadar hamamcı kadın muvafakat ve hamam derunundaki kadınlar da kapılarını kilimle kapattıkları diğer hatunlara çekilerek muhafaza-i mesturiyet eyledikleri ve kendisinin bu suretle hamama duhulü bir gûne su-i niyetine makrûn ve o sırada nazar-ı dikkati calip başka bir hali ve hareketi de meşhûd olmadığı anlaşılmış ise de velev istişfa maksadıyla olsun hamama kadınların bulunduğu esnada duhulü mugayir-i şi’âr-ı edeb ve iffet bir hareket olduğu cihetle kaymakam-ı muma ileyhin vakadan haberdar olmasını müteakip mahdumuyla buna rehberlik eden jandarma neferi hakkında muktezi muamelenin derhal ifasıyla heyecanın sirayet ve tevessüünden evvel teskinine ait tedabiri ittihaz ve icra etmesi lazım gelir iken bu babda betaeti anlaşılmış ve bundan dolayı ba-irade-i seniyye-i hazret-i padişahi infisali vuku bulmuş ve ahval ve muamelat-ı sairesince başka bir yolsuzluğu işidilmemiş ve bu işteki hareket-i vazife naşinasanesiyle(?) ahval-i maruza-i gayr-ı maraziyenin hudusuna sebep teşkil ettiği anlaşılan nefer-i merkumun terhiben li’l-emsal kaydı terkin ve hamamcı kadınlar hakkında muamele-i mukteziyenin ifası dahi cihet-i adliyeye tevdi ettirilmiş olmağla ol babda emir ve ferman hazret-i men lehu’l-emrindir.

Kastamonu Valisi es-Seyyid Mustafa Nazım

Fi 14 Cemaziyelahir sene 325 ve fi 12 Temmuz sene 323 (25 Temmuz 1907)

BÂB-I ÂLÎ

Dâire-i Sadâret

Mektûbî Kalemi

Aded

2164

 

Ma‘rûz-ı çâker-i kemîneleridir ki;

Resîde-i dest-i tekrîm olan 17 ve 20 Haziran sene 323 tarihli ve bin yüz on sekiz ve bin yüz kırk üç numaralı tezâkir-i samiye-i fehîmâneleri cevabıdır.

Tosya kazası kaymakam-ı sabıkı Remzi Efendi’nin oğlu İbrahim’in Tosya kasabasında Tekye Hamamı namıyla maruf hamama kadınların bulunduğu sırada girip istihmam eylemesi her ne kadar bir gûne su-i niyete makrûn olmayıp adet-i mahalliyeye adem-i vukuf hasebiyle vukua gelmiş bir hareket ise de kaymakam-ı muma ileyhin vakadan haberdar olmasını müteakip oğluyla buna rehberlik eyleyen jandarma neferi hakkında muktezi muameleyi derhal ifa ve heyecanın teskinine ait muameleyi icra etmesi lazım gelir iken bu babda betâeti görülmüş ve kendisinin bundan dolayı ba irade-i seniyye-i hazret-i padişahi infisali vuku bulmuş olduğu gibi salifu’z-zikr zabtiye neferinin de kaydı terkin kılınmış idiğine dair Kastamonu vilayet-i celilesinden gelen 12 Temmuz sene 323 tarihli ve yüz elli numaralı tahrirat manzur-ı sami-i cenab-ı fehîmâneleri buyrulmak üzere leffen takdim olundu. Ol babda emir ve ferman hazret-i veliyyi’l-emrindir.

Fi 27 Cemaziyelahir sene 325 ve fi 25 Temmuz sene 323 (7 Ağustos 1907)

1910'da Tosya'da Namazgah Olayları

 NAMAZGAH OLAYLARI

Tosya tarihinde iki defa ayaklanma meydana gelmiştir. Birincisi ağalar ayaklanması. 2. si ise Namazgâh olayları olarak kayıtlara geçmiştir. Ağalar ayaklanması iki ağa sülalesi arasında kız alıp verme konusundan çıkmış. ve 18 kişi ölmüştür. 2. ayaklanma ise Namazgah ayaklanmasıdır.

Olay 1910 yılında düzenlenen festivalde pehlivanlar güreşinde olur.

1215 yılında Tosyayı fetheden Hamza Baba İlk fethedilen yere namazgah yapar. Üstü kapalı ve iki kapılı olarak yapılan namazgahta 1910 pehlivan güreşlerinin, havanın yağışlı olması nedeniyle yapılmasına karar verilir.

Bu durumu ahaliden bazıları hoş karşılamazlar. Çünkü orada güreş merasimi öncesinde çalgı çalınır ve müzik eşliğinde oyun oynanır.

Hakıklı Babanın dervişlerinden Arifin Deli Mahmut, Çarşıyı baştan başa dolaşır ve:

"Ümmet-i Muhammed öldü mü? Nereye gitti? Namazgahta köçek oynatıyorlar" der.

Esnafın ellerinde dükkanların tahta kepenklerinin sırıkları vardır. Namazgahta köçekleri döven halk daha sonra buna izin verilmesine kızarak hükümet binasını kuşatır. Binanın camlarını kırarlar, memurları döverler.

Kaynak: Tosya dergisi

Derleyen : Hayta İbrahim BÜYÜKACAR

 

KONU : Tosya’da kurulan panayırda tertip edilen güreş esnasında namazgaha rakkas ve çalgı götürülmesi üzerine çıkan hadiselerle ilgili tahkikat ve takibat icrası

METİN  :

Dâhiliye Nezaret-i Celilesine

Tosya’da kurulan panayır münasebetiyle bu gün kaymakam-ı kaza yanında hakim müftü belediye reisi olduğu halde güreş icrası içün ittihaz edilmiş olan namazgah-ı umumiyeye rakkas ve davul ikamesiyle bi’d-duhul efrad-ı ahaliden bir takım kesanı toplamakda olduklarını görmeleriyle dört bini mütecaviz ahali ulema meşayihi bi’l-istishab ahali-i mezkuru hemen tatil eylemişlerse de kaymakamın hükümete iltica etmesiyle zabıta tarafından ahali üzerine silah atıldığı ve kaymakam ile müftü ve ibtidai muallimi ve polis ve doktor ve belediye reisi ve zabıta memuru ve silah istimal eden jandarma efradının işten el çektirilmesi ve bu işte mahkeme azasından Hacı Faik Efendi’nin dahil olduğu umum ahali namına Müderris Hüseyin ve Mehmed ve Kadiri Şeyhi Mehmed ve diğer dört aza ile alınan telgrafnamelerde işar ve muma ileyhim kaldırılmazsa telgrafhaneden gitmeyecekleri ilaveten tezkar edilmesi üzerine hadise suret-i vukuuyla temin-i inzibat içün ittihaz edilmiş olan tedabirin ve mahall-i asayiş hâlâta cüret olunmuş ise mütecasirlerinin tedibi emrinde ne yapıldığının ve başkaca bir kuvvete ihtiyaç var ise keyfiyetin işarı kaymakamlığa derhal yazıldıysa da gerek işbu telgrafın gerekse re’sen vakaya dair kaymakamlığa yazılan telgrafların teatisine müctemian tarafeynden mümanaat olunduğu telgraf başmüdiriyetinden ifade olunmağla hakikat-i hal anlaşılamadı müteakiben redif binbaşı vekilinin telgrafhanede olduğu haber verilmesiyle kable’t-tahkikat hiçbir memur hakkında bir muamele yapılamayacağının ve tarz-ı mebsutadaki hareket ictimaat-ı umumiye kanununa mugayiratı hasebiyle dağıtılmaları vücubunun suret-i  katiyede icab edenlere tefhimat ve dağlımadıkları halde efrat-ı ihtiyatiyenin jandarmaya kuvvete izhar olarak ifa-yı vazife eylemesi icab idüp binaen aleyh içtimaın suret-i meni hakkındaki Eylül 324 tarihli nizamname hükmünün tamamen infazı yazılarak alınan cevabnamede suret-i işar ahaliye tefhim ve nasayih-i lazime icra olunmuş ise de muma ileyhimayı istemediklerini ve tahkikat-ı seria icrasıyla kendilerince kanaat gelmedikçe dağılmayacakları cevabını verdikleri beyan edilmiştir bunun üzerine merkezden memurin-i adliye ve jandarmadan mürekkeb bir heyetle tedarik olunabilen jandarma kuvveti yola çıkarıldığı gibi icabı kadar efrad-ı ihtiyat sevki lüzumu da fırka kumandanlığına tebliğ edildi bu dakikada alınan malumata nazaran ahali-i mezkurenin gece saat birde dağıldıkları anlaşıldı ol babda

Fi 13 Ağustos sene 326/26 Ağustos 1910

Kastamonu Valisi

 

Dâhiliye Nezaretine

Dün akşamki telgraf zeyline müctemiinin telgrafhaneden dağılmaları üzerine Tosya Kaymakamlığından gece alınan telgrafname ile şimdi gelen tahriratta evvelce ilan olunan program icabınca Cuma namazından sonra hem güreş yapmak ve hem de konferans verilmekle beraber iane-i bahriye içün mübayaa olunan at mevki-i müzayedeye konulmak üzere duhuliyenin bir intizam tahtında temini zımnında Mekteb-i Rüşdiye bahçesinde içtima edildiği halde bazı erbab-ı fesadın teşvikatıyla bir takım serseri gürühü bağçeye hücum ve polis ağır surette cerh ve bazı kimseleri darb ve tahkire cüretle beraber mezkur atı gasb ederek ortalığa şûriş vermeleri üzerine hükümet konağına iltica eyledikleri halde orayı da ablukaya alarak meşrûtat-ı şikenâne bazı ahvale cüret etmeleriyle vuku bulan teklifat ve evamiri dinlemeyip havaya iki el silah attırarak içtima dağılmış ise de bu defa dahi telgrafhaneyi taht-ı tazyike aldıkları ve binan aleyh buradaki içtimaı da dağıtmak tahrirat temin etmek üzere Tabur Kumandanı Şemsi Efendi’yi birkaç askerle telgrafhaneye götürdüğü halde onu da bırakmadıkları beyan edildi bu gün saat on iki de kaymakam beyden alınan telgrafnamede ise sükûnet takarrür ederek herkes vazifesiyle meşgul olduğu bildirildi gece çıkarılan heyet-i tahkikiyenin de şu saatlerde Tosya’ya vusulü memul olup sirayet-i nisa olanların temin-i esbabına tesri edilecektir ol babda fi 14 Ağustos sene 326

Kastamonu Valisi

 

 Dahiliye Nezareti Muhaberat-ı Umumiyesi

Kastamonu Vilayetine Telgraf

Fi 13 ve 14 Ağustos 326 sene /27 Ağustos 1910 Tosya’da zuhur eden hadise şayan-ı ehemmiyet olduğundan tahkikat-ı amîka icrasıyla meşûm ve muhrikleri hakkında takibat-ı kanuniye ifası ve ifadat-ı vakıa ve mühimme memurinden bazılarının Namazgâha rakkasi ve çalgı getürdükleri sahih ise haklarında muamele-i lazimede bulunulmak üzere bu cihetin dahi tahkikiyle neticesinin ifası mutanazzırdır.

16 Ağustos 1326/29 Ağustos 1910

 

Osmanlı Döneminde Tosyalı Devlet Memurları : 10- Mehmet Refik Efendi

 TOSYALI DEVLET MEMURLARI - 10

10-      Mehmet Refik Efendi, Tosyalı Osman Ağa’nın oğludur.

Bin iki yüz seksen üç sene-i hicriyesinde Tosya’da tevellüt etmiştir.

Mahalli sıbyan mektebinde mukaddime-i ulum-ı diniye ve mekteb-i rüşdiyede Arabiden izhar ve Farisiden Gülistan ve Coğrafya ve Hendese okumuştur. Türkçe okur-yazar.

Bin iki yüz doksan sekiz senesi Zilhiccesinde on beş yaşında İskilip Telgrafhanesine mülazemeten dahil olup üç yüz bir senesi Rebiulevvelinin yirmi beşinde (11 Kanun-ı Sani sene 1299) iki yüz otuz yedi kuruş maaşla Tosya Merkezi Muhabere memuriyetine tayin ve sene-i mezkure Cemaziyelahiresinin (27 Mart sene 1300) üç yüz seksen kuruş maaşla Kengırı Merkezi Muhabere memuriyetine nakil ve terfi olunarak üç yüz üç senesi Zilhiccesinin yirmi dördünde (10 Eylül sene 1302) istifaen infisal eylemiş ve üç yüz dört senesi Muharremü’l-haramının yirmi beşinde (1 Teşrin-i Evvel sene 1303) iki yüz otuz yedi kuruş aylıkla tekrar Tosya Merkezi Muhabere memuriyetine ricat ederek üç yüz sekiz senesi Şevvalinin on beşinde (11 Mayıs sene 1307) dört yüz kuruş şehriye ile Kastamonu merkezi muhabere memuriyetine tahvil ve terfi olunmuştur.

Telgraf ve Posta Nezaretinden tercüme-i hal varakası muvafık-ı nefsu’l-emirdir diye tasdik olmuştur. Fi 24 Cemaziyelahir sene 1312 ve fi 10 Kanun-ı Evvel sene 1310

Osmanlı Döneminde Tosyalı Devlet Memurları : 9- Hacı Hüseyin Efendi

TOSYALI DEVLET MEMURLARI - 9

9-                 Hacı Hüseyin Hüsnü Efendi, Sıbyan Mektebi muallimlerinden Hacı Fethi-zade Hacı Mehmed Efendi’nin oğludur.

Bin iki yüz yetmiş altı sene-i hicriyesi evailinde Kastamonu vilayetinde Tosya kasabasında tevellüt etmiştir. Türkçe kitabet eder.

Bin üç yüz senesi Zilkadesinin on birinde yirmi dört yaşında iken aidat ile Tosya kazası Tapu kitabetine memur ve üç yüz bir senesi Zilhiccesinin yirmi ikisinde munfasıl olup ve ü çyüz senesi Rebiulevvelinin altısında sene-i mezkûr Şevvalinin onuna kadar yine aidat ile İskilip kazası tahsildarlığında bulunup bu müddette ceman iki bin otuz dört kuruş otuz dört para aidat almış ve üç yüz dört senesi Cemaziyelevveli gurresinde üç yüz altı senesi Saferulhayrının dördüne kadar yine aidat ile Bursa ve şehr-i mezkûrun beşinden sene-i merkuma Cemaziyelevvelinin yirmi birine değin yine aidat ile Mihalıç kazaları Arazi ve Emlak Yoklama kitabetlerinde ve yine sene-i mezkure Cemaziyahiresinin on ikisinden üç yüz yedi senesi Şevvalinin yirmi birine değin yine aidatla Mudanya Tapu Kitabetinde bolunmuş ve tarih-i mezkurda yedi yüz altmış kuruş maaşla Kozan sancağı defter-i hakani memuriyetine naklolunmuştur.

Defter-i Hakani Nezaret-i celilesinden muma ileyhin memuriyet-i hazırasını ifaya kifayeti tasdik olunmuştur.

Nezaret-i müşarun ileyhaya ait memuriyetlerinde müddet-i istihdamı sicill-i ahval şubesinin tezkire-i cevabiyesine melfuf pusulaya İskilip Kazası Tahsildarlığında müddet-i memuriyeti ile aldığı aidat miktarı Kastamonu vilayetinin tahrirat-ı cevabiyesine ve Kozan Defter-i Hakani memuriyetine tarih-i tayin ve miktar-ı maaşını nezaret-i mezkure muhasebesinden tercüme-i hal varakasına muharrer derkenara tatbik olunmuş ve Rüşdiye Mektebi şehadetnamesiyle üçüncü sınıf defter-i hakani memuriyetine mahsus intihabnamesinin suret-i musaddakaları ve tapu ve yoklama kitabetleriyle tahsildarlıktan beraet-i zimmet ve hüsn-i hıdmetini havi Tosya ve İskilip ve Mihalıç ve Mudanya kazaları ve Hüdavendigar vilayeti meclis-i idare vilayeti meclis idarelerinin 18 Teşrin-i Evvel sene 1300 ve 1 Temmuz sene 302 ve 11 Kanun-ı Sani sene 304 ve 14 Şevval sene 1307 ve selh-i Cemaziyelahire sene 1306 tarihli mazbataları tercüme-i hal varakasına merbut bulunmuştur. Fi 4 Safer sene 310 ve fi 15 Ağustos sene 1308

Muma ileyhin bin üç yüz dokuz senesi şehr-i Şevval-i şerifinin onunda (25 Nisan sene1308) maaş-ı halisiyle Hamitabat sancağı Defter-i Hakani memuriyetine nakil olunmuştur.

Muma ileyh bin üç yüz on iki senesi Rebiulahirinin yirmi dokuzunda (17 Teşrin-i Evvel sene 310) yine maaş-ı halisiyle Kayseriye sancağı Defter-i Hakani memuriyetine nakil olunmuştur.

Muma ileyh bin üç yüz on üç senesi Şevvalinin yirmi dokuzunda (1 Nisan sene 1312) maaşıyla Çorum sancağı defter-i hakani memuriyetine nakil olunmuştur.

Muma ileyhin maaşı bin üç yüz on dört senesi Şevvalinin dokuzunda (1 Mart sene 313) icra kılınan tenkıhat-ı umumiyede altı yüz seksen dört kuruşa tenzil edildiği defter-i hakani sicil şubesinin 21 Temmuz sene 313 tarihli vukuat pusulasından anlaşılmıştır.

Muma ileyhin mukaddema bin iki yüz doksan altı senesi Şevvali gurresinden (1 Teşrin-i Evvel sene 95) üç yüz senesi Ramazanının yedisine kadar (30 Haziran sene 99) iki yüz yirmi beş kuruş maaşla Tosya kazası Bidayet Mahkemesi İkinci Kitabetinde bulunduğu ve zimmet ve ilişiği olmadığı kaza-i mezkûr Bidayet Mahkemesi heyetinin 30 Teşrin-i Sani sene 314 tarihli mazbatasında gösterildiği defter-i hakani sicil şubesinin 20 Zilkade sene 316 tarihli vukuat pusulasından anlaşılmakla ilave-i tezyil kılındı.

Muma ileyhin 1 Temmuz sene 306 tarihinden 31 Mayıs308 tarihine kadar Kozan ve 1 Haziran sene 308 tarihinden 3 Teşrin-i Evvel sene 310 tarihine kadar Hamitabat ve 15 Teşrin-i Sani sene 310 tarihinden 15 Mayıs sene 313 tarihine kadar bulunduğu Kayseriye sancakları defter-i hakani memuriyetlerinden dolayı zimmet ve ilişiği olmadığı mezkûr livalar meclis idarelerinin 31 Mayıs sene 314 ve 31 Teşrin-i Evvel sene 310 ve 15 Mayıs sene 312 tarihli mazbatalarında gösterildiği mezkûr 20 Zilkade sene 316 tarihli vukuat pusulasında gösterilmiştir. Muma ileyhin Kastamonu vilayeti defter-i hakani memuriyetine nakli hakkında Defter-i Hakani Nezaret-i Celilesinin memurin-i mülkiye komisyonuna havale buyrulan tezkiresi üzerine kendisinin vilayet-i müşarun ileyha dâhilinde Tosya’da tevellüt eylediği anlaşılmakla komisyonca evrak-ı memuriyeti tecviz edilmeyerek açık olduğu anlaşılan Midilli Defter-i Hakani memuriyetine nakli hakkında bi’l-muhabere nezaret-i müşarun ileyhadan vukubulan işar ve komisyondan verilen karar üzerine ve bi’l-istizan şeref-sadır olan irade-i seniyye-i hazret-i padişahi mucebince bin üç yüz on yedi senesi Zilhiccesinin on yedisinde (4 Nisan sene 316) sekiz yüz on kuruş maaş ile Midilli sancağı defter-i hakani memuriyetine nakil buyurulmuştur.

Muma ileyhe vezaif-i memuriyetini ifa eylemekte olmasından naşi bin üç yüz on yedi senesi Cemaziyelahiresinin yirmi sekizinde rütbe-i salise tevcih buyrulmuştur.

Muma ileyhin Amasya sancağı defter-i hakani memuriyetiyle becayiş-i memuriyetleri hakkında vermiş oldukları arzuhal üzerine zaman-ı memuriyetlerine ait cedavil var ise tanzim ve irsal edildikten sonra hareket etmek ve becayişten sonra nükûl halinde kabul olunmamak ve harcırah verilmemek şartıyla becayiş encümen-i nezaretçe kararlaştırıldığı beyanıyla ifa-yı muktezası Defter-i Hakani Nezaret-i Celilesinin memuriyet-i mülkiye komisyonuna havale buyrulan tezkiresinde gösterilmiş ve muma ileyhanın icra-yı becayişleri tarafeynin kıza ve muvafakatına müstenit olduğu suret-i işardan ve mani-i istihdam bir ilişiği olmadığı tercüme-i halinin tetkikinden anlaşılmış olduğundan ancak nezaretin kararı dairesinde muamele olunmak üzere ber muceb-i işar tahvil-i memuriyeti hakkında verilen karar üzerine ve bi’l-istizan şeref-sadır irade-i seniyye-i hazret-i hilafet-penahi mucebince bin üç yüz on dokuz senesi Şevvalinin on birinde (8 Kanun-ı Sani sene 317) sekiz yüz on kuruş maaşla Amasya sancağı defter-i hakani memuriyetine nakil buyurulmuştur.

Saruhan sancağının elviye-i saireye nazaran cesamet-i muamelatı hasebiyle vazife-i memuriyetini ifada mesaisi görülen muma ileyhin liva-i mezkûra nakli encümen-i nezaretin melfuf mazbatasına atfen nezaret-i müşarun ileyhadan vaki olan işar komisyon-ı mezkûrdan verilen karar üzerine bi’l-istizan şeref-sadır olan irade-i seniyye-i hazret-i hilafet-penahi mucebince bin üç yüz yirmi iki senesi Şevvalinin on sekizinde (12 Kanun-ı Evvel sene 320) sekiz yüz kuruş maaşla Saruhan sancağı defter-i hakani memuriyetine nakil buyurulmuştur.

Defter-i Hakani memuriyetinde bulunup bir gûna zimmet ve ilişiği olmadığı liva-i mezkûr meclis idaresinin 25 Kanun-ı Evvel sene 320 tarih ve 135 numaralı Saruhan Meclis İdaresinin musaddak mazbatası mazbata suret-i musaddakasından anlaşıldığı Defter-i Hakani Nezaret-i Celilesi sicil şubesinin 4 Teşrin-i Evvel sene 322 tarihli vukuat pusulasında beyan edilmiştir.

Muma ileyhin nezaret-i müşarun ileyhadan vaki olan işar ve komisyon-ı mezkûrdan verilen karar üzerine ve bi’l-istizan şeref-sadır olan irade-i seniyye-i hazret-i hilafet-penahi mucebince bin üç yüz yirmi beş senesi Muharreminin yirmi dördünde (24 Şubat sene 322) vuku-ı istifasına mebni yerine diğeri tayin buyurulmuştur.

Muma ileyhin bin üç yüz yirmi beş senesi Muharreminin gurresinde (1 Şubat sene 322) bin kuruş maaşla Dersaadet Senedat Kayıt Kalemi Başkitabetine tayin kılındığı ve 3 Kanun-ı Sani sene 320 tarihinden (2 Kanun-ı Sani sene 322) tarihine kadar mukaddema bulunduğu Saruhan ve 11 Haziran sene 316 tarihinden (9 Kanun-ı Sani sene 317) tarihine kadar Midilli sancakları defter-i hakani memuriyetlerinden dolayı bir gûne zimmet ve ilişiği olmadığı elviye-i mezkure mecalis idaresinin 22 Kanun-ı Sani sene 322 ve 14 Şubat sene 322 tarihli mezabit suret-i musaddakalarından anlaşıldığı mezkûr sicil şubesinin 22 Mart sene 324 tarihli vukuat pusulasında muharrerdir.

Osmanlı Döneminde Tosyalı Devlet Memurları : 8-Mustafa Asım Efendi-2

TOSYALI DEVLET MEMURLARI - 8

8-      Mustafa Asım Efendi, Tosyalı Hüseyin Mansuri Efendi’nin oğludur.

Bin iki yüz yetmiş yedi senesi Rebiulevveli ibtidasında Tosya kasabasında tevellüt etmiştir.

Sıbyan mektebinde esas-ı İslamiyet olan mukaddeme-i ulum-i diniyyeyi ve Tosya Mekteb-i Rüşdiyesinde mürettep dersleri kıraat edip şehadetname almış ve muahharan medresede Meani’ye kadar Arabi okumuştur. Arabi ve Farisi tekellüm ve tefehhüm eder. Türkçe okur-yazar.

Bin iki yüz doksan beş senesi Rebiulevvelinde on dokuz yaşında mülazemetle Tosya Kazası Tahrirat Kalemine girip doksan altı senesi Recebi ibtidasında iki yüz yirmi beş kuruş maaşla kaza-i mezkûr tahrirat kitabetine tayin ile doksan dokuz senesi Recebi gayesinde infikak eylemiş ve badehu Kastamonu Vilayeti Muhasebe Kalemine mülazemetle girip üç yüz iki senesi Cemaziyelevvelinin yirmi birinde üç yüz elli kuruş aylıkla orada mekteb-i idadi inşaat komisyonu kitabetine bi’t-tayin sene-i merkume Zilkadesinin ikisinde maaşı dört yüz yirmi beş kuruşa iblağ edilmiş ve üç yüz üç senesi Cemaziyelevvelinin yirmi üçünde dört yüz elli kuruş maaşla İskilip Kazası Mal Müdürlüğü’ne memur olup üç yüz beş senesi Şabanının ikisinde maaş-ı mezbur altı yüz kuruşa doldurulmuştur.

İskilip kazası kaymakamlığıyla Kastamonu vilayeti defterdarlığından ve vali vekâletinden yazılan mülahaza ile Maliye Nezaret-i Celilesinden muma ileyhin istikameti ve vazife-i memuriyetini ifaya kifayeti beyan kılınmıştır.

Mezkûr şehadetnamenin musaddak sureti merbuttur.

Fi 21 C sene 1309 ve 9 Kanun-ı Sani sene 1307

Muma ileyh kuyudat-ı mahalliyenin teşvişine sebebiyet vermesinden dolayı bin üç yüz sekiz Saferu’l-hayrının on ikisinde (15 Eylül sene 306) azil edilmiştir.

Muma ileyhin kaza-i mezkur mal müdürlüğünde bulunduğu sırada Mazı öşrünün malumu’l-miktarını aharın zimmetine geçmesine müsaade eylediği ahiren anlaşılmasıyla taht-ı muhakemeye alınarak bidayeten cereyan eden tetkikat ve muhakeme neticesinde muma ileyhin zaman-ı memuriyetinde hasılat-ı öşriyeden mezkur mazının cehrî mültezimi tarafından aşırılmasından ve imrarı için ruhsat tezkirelerini tahtim etmek suretiyle müsaade eylemesinden dolayı kanun-ı cezanın doksanıncı maddesi mucebince üç ay müddetle habsine ve aşırılan yedi yüz kıyye mazının esmanı olan bin altı yüz altmış iki buçuk kuruşun kendisinden tahsiline dair bidayeten Kengırı Meclisi idaresince hüküm olunmuş ise de muma ileyhin malumu’l-miktar mazının imrarı için mezuniyet vermesi zabitinin tenbihatını adem-i itaatle icra etmediğini yani memur ifası olduğu vazifesini icrada kusur ve terahi eylediğini hatayı ikrar ve itiraf etmesiyle ve tetkikat-ı vakıa ile mevki-i sübuta koymuş ve fakat muma ileyhin işte bir suiniyeti olduğu anlaşılamamağla beraber mezkur mazı için mültezim aleyhine mahalli mahkeme-i bidayette dava ikame olunduğu evrak-ı muhakeme mütalaasından anlaşılmış ve şu halde fiil ile ceza beyninde nisbet-i kanuniye görülememiş olduğundan hükm-i ibtidainin feshiyle muma ileyh Asım Efendi’nin şu hareketi kanun-ı cezanın metninde maiyet memuru ma fevkindeki amirinin emrini infaz ve icrada bila sebep sahih-i terahi(?) ve tekasül eyler ise bir aylık maaşı miktarı ceza-yı nakdi alınır ve eğer zabitinin tenbihatını adem-i itaatle icra etmez ise memuriyetinden tard ile tedip olunur diye muharrer olan yüz ikinci maddesine temas etmekte olunduğuna mebni bu hükme tevfikan muma ileyhin bir aylık maaşı olan altı yüz kuruş miktarı ceza-yı nakdinin kendisinden tahsiliyle beraber bir sene müddetle memuriyetinden tardına ve yüz kuruş ilam ve yirmi kuruş zabıt harcının başkaca ahz ve istifasına istinafen hüküm olunarak mebaliğ-i mezbura bi’t-tahsil merkez-i vilayet mal sandığına teslim olunduğu ve üç yüz on senesi Ramazanının üçünde (10 Mart sene 309) iki yüz elli kuruş maaşla Tosya kazası nüfus memurluğuna tayin kılınmış ise de nüfus muamelatına vukufsuzluğundan naşi üç yüz on bir senesi Şabanının on beşinde (9 Şubat sene 309) infisal ettiği ve üç yüz on iki senesi Saferinin on birinde (11 Ağustos sene 310) beş bin kuruş ve üç yüz on üç senesi Ramazanının yirmi sekizinde (1 Mart sene 312) yedi yüz kuruş ve üç yüz on dört senesi Şevvalinin dokuzunda (1 Mart sene 313) üç yüz elli kuruş ve üç yüz on beş senesi Rebiulevvelinin yirmi sekizinde (15 Ağustos sene 313) bin beş yüz kuruş ve Şevvalinin yirmisinde (1 Mart sene 314) üç yüz elli kuruş maktu ücretlerle Kengırı kazası emanet aşar memurluğunda ve Tosya ve Araç kazaları ağnam ve emanet aşar kitabetlerinde istihdam olunduğu ve hıdemat-ı muharrereden dolayı emval-i emiriye ve saireden bir gûne zimmet ve ilişiği olmadığı Kastamonu vilayeti defterdarlığı vekaletinin 14 Mart sene 316 tarihli tahriratıyla vilayet-i müşarun ileyha meclisi idaresinin 9 Kanun-ı Evvel sene 315 tarihli mazbata ve istinaf ilamı suret-i musaddakasıyla evrak-ı mütefarriasında gösterildiği bin üç yüz on altı senesi Cemaziyelevvelinin yirmi yedisinde (1 Teşrin-i Evvel sene 314) üç yüz altmış kuruş maaşla Tosya kazası Sandık Eminliğine tayin kılındığı muhasebe-i umumiye-i maliyenin 19 Haziran 316 tarihli ilmühaberine atfen Maliye Sicill-i Ahval Şubesi’nin 27 Temmuz sene 316 tarihli vukuat pusulasında gösterilmiştir.

Muma ileyhin müddetinin inkısasına mebni bin üç yüz on sekiz senesi Cemaziyelahirinin on sekizinde 30 Eylül sene 316 infisal ederek üç yüz yirmi senesi Cemaziyelahiresinin yedisinde 28 Ağustos sene 318 dört yüz kuruş maaşla kaza-i mezkûr Tahsilat Müfettişliğine tayin ve Zilhiccesinin on beşinde 1 Mart sene 319 maaşıyla Zağferanbolu ve üç yüz yirmi bir senesi Zilhiccesinin yirmi altısında 1 Mart sene 320 Araç ve üç yüz yirmi üç senesi Muharreminin yedisinde 1 Mart sene 321 Tosya ve üç yüz yirmi dört senesi Muharreminin on sekizinde 1 Mart sene 322 Taşköprü kazaları tahsilat müfettişliklerine ve Saferinin yedisinde 20 Mart sene 322 üç yüz kuruş maaşla merkez vilayet tahsilat komisyonu kitabetine ve üç yüz yirmi beş senesi Muharreminin yirmi dokuzunda 1 Mart sene 323 iki yüz elli kuruş aidat-ı maktua ile merkez vilayet tahsilat kitabetine nakil ile üç yüz yirmi altı senesi Saferinin on birinde 1 Mart sene 324 aidatı maaşa kalb olunarak üç yüz kuruş tahsis edildiği ve hıdemat-ı mesbuka-i muharrereden dolayı bir gûne zimmet ve ilişiği olmadığı 1 Ağustos sene 325 tarihli vukuat pusulasıyla bildirilmiştir.