KONU:
Kastamonu ve çevresinde kendir mahsulatından ip, halat, kanaviçe imal etmek
üzere bir fabrika tesisi için yirmi beş sene süreliğine Maliye Hukuk Müşaviri
Hüsnü Bey’e imtiyaz verilmesi. İ.İMT_3/9
Fi
15 Cemaziyelevvel 318 ve fi 28 Ağustos 316 (10 Eylül 1900)
Bâb-ı Âlî Hazine Evrakı
İrâdât-ı
Seniyyeye Mahsus Melfûfât Cetvelidir
|
İrade-i
Seniyye Numarası
|
Tarihi
|
İrade-i Seniyye Hülasası
|
|
1195
|
Fi 15 Ca 318
|
Kastamonu
ve havalisinde ip ve halat ve sair imal etmek üzere bir fabrika tesisi için
imtiyaz i‘tâsı hakkında.
|
|
Adet
Makbûzât
|
Melfûfât numarası
|
Bâlâdaki
irâde-i seniyyenin melfufu bulunan evrakın envaı
|
|
1
|
374
|
Şura-yı
Devlet Mülkiye Dairesinin Meclis-i Mahsus-ı Vükeladan müzeyyel mazbatası
|
|
1/3
|
|
Mukavelename
|
-
Şura-yı Devlet
Mülkiye Dairesi
Adet
374
Kastamonu
ve havalisinde husule gelen kendir mahsulatından ip ve halat ve kanaviçe ve
çuval imal etmek üzere bir fabrika inşası için Maliye Nezareti Hukuk Müşaviri
Muavini saadetli Hüsnü Bey Efendi hazretleri taraflarından imtiyaz itası bâ
istida talep olunması üzerine Meclis-i Nafia’dan kaleme alınan mezâbıtın ol
babdaki mukavelename layihasıyla beraber takdim kılındığı ve istida-yı mezkûr
Memâlik-i Şâhânece sanayi ve ticaretin terakkisine hadim teşebbüsât-ı nafia
cümlesinden olarak şayan-ı terviç göründüğü beyanıyla ifa-yı muktezasına dair
Ticaret ve Nafia Nezaretinin Şura-yı Devlete havale buyrulan 2 Rebiulevvel 317
tarihli tezkiresi ve melfûfâtı üzerine Tanzimat Dairesinden kaleme alınan 14
Rebiulahir 317 tarihli mazbata Mülkiye Dairesinde lede’l-kıraat vâkıâ o makule
mamulatın el-yevm diyar-ı ecnebiyeden celp edilmekte olduğu düşünülür ise hem
mahsulat-ı dâhiliyeye mahall-i sarf ve revaç olabilecek ve hem yine dâhilde
sanayi ve ticaretin taammüm ve terakkisine ve binaen aleyh servet-i memleketin
muhafazasına hizmet ve delalet edecek olan bu misillü fabrikaların Memâlik-i
Mahrûse-i Şâhânede vücuda getirilmesindeki fevâid ve muhassenat inkâr
olunamayacağı gibi bu yolda teşebbüsât-ı nafiada bulunanların teşvik ve tergîbi
ve alelhusus vaz edecekleri sermayelerinin hükümet-i seniyyece temini de
muvafık-ı hal ve maslahat olacağı cihetle istida ve işar-ı vaki esasen şayan-ı
terviç ve tasvip olup ancak bu babda mahallince olan mütalaât istihsal olunup
olunmadığına dair sarahat bulunmadığından zikir olunan mukavelename layihası
mündericatı mahalleri ahval ve ihtiyâcâtını temine kâfi olup olmadığı da
anlaşılmak üzere evvel emirde bir suretinin Kastamonu Vilayetinden istilam-ı
keyfiyet olunmuş idi.
Bu
kere vilayet-i mezkûre meclis idaresinden cevaben tevârüd eden 15 Şaban 317
tarihli mazbata vilayetin başlıca mahsulatından olan kendir ziraatının teksir-i
revacına hizmeti ve mamulat-ı dâhiliye ağaçtan mamul destgâhlarla vücuda
getirilen urgan ve kınnaptan ibaret ve bir daire-i mahdûdeye münhasır
bulunmakla ecnebi mamulatına ihtiyaçtan vilayeti mazhar-ı terakki olduğu
takdirde belki memalik-i mahrûsenin bir kısm-ı mühimini vareste kılacağı derkâr
olan bu gibi müessesât bir taraftan da servet-i milliyenin temin-i terakkisine
hâdim olacağından ahval ve ihtiyâcât-ı mahalliyeye tamamıyla tevfik edilmiş
olan mukavelename layihasının yalnız beşinci maddesinin bir fıkrasında fabrika
mamulatının ecnebiye ve memalik-i şahanenin kıtaat-ı sairesine sevk ve
ihracında gümrük resmi ahz olunmayacağı münderiç bulunduğuna nazaran resm-i mezbûrun
el-yevm mevcut ve ileride küşat edilecek olan adi destgâhlar mamulatından dahi
aranılmaması ve bir de vilayetin kendir mahsulatı erbab-ı ziraat tarafından
kâmilen nefs-i Kastamonu’da vaki Nasrullah el-Kadı namıyla maruf cami-i kebir
müsakkafatından Urgan Hanı’na celp ve cem edilerek fürûht edilmekte ve bundan
arzıye namıyla senevi üç dört bin kuruş hâsıl olarak cami-i şerif-i mezkûr
levazımına tahsis kılınmakta bulunmuş olmasıyla fabrikanın tesisinden dolayı
mahsulat-ı mezkûre doğrudan doğruya fabrikaya nakil olunacağına ve masrufun
lehine nazaran varidat-ı mebhûsenin sektedâr edilmemesi için her sene
bi’l-hesap noksanının sahib-i imtiyaza taahhüt ettirilmesi ve nısfı Hazine-i
Celileye nısf-ı diğeri tanzîfât ve tathîrâta ait bulunan kantar resminin dahi
tedennisine mahal bırakılmamak üzere mahsulat-ı fabrika önünde tehiye edilecek
belediye kantarıyla vezninin meşruta olması vârid-i hâtır idiği dermeyan
kılınmıştır.
Vilayet-i
mezkûre dâhilinde el-yevm mevcut bulunan ve ileride tesis edilecek olan destgâhlar
mamulatının gümrük resminden muaf tutulması ayrıca düşünülecek husûsâttan olup
bunun mevzubahis olan mukaveleye taalluku bulunmadığı gibi kantar resmi de
eşyayı sahiplerinden rıza ve ihtiyaçlarıyla miri kantarıyla vezin ettirdikleri
zaman istifa olunup bu babda bir gûne mecburiyet vaz‘ı da müttehid-i usul ve
karara muhalif bulunmuş ve şu kadar ki nefs-i Kastamonu’da vaki Nasrullah
el-Kadı namıyla maruf cami-i kebirin müsakkafatından olan Urgan Hanının arzıye
resmi mikdar-ı senevisi dört bin kuruştan dûn olmadığı halde noksanının ber
mûceb-i işar sahib-i imtiyaz tarafından ikmal olunacağı layihanın altıncı
maddesine derç ve bir de sahib-i imtiyazın bir Osmanlı Anonim Şirketi eylemesi
için Ferman-ı Ali tarihinden muteber olmak üzere layihanın dördüncü maddesinin
muayyen bir sene müddet kendisinin istida-yı ahirine binaen bir buçuk seneye
iblağ edilmekle beraber onun mukabilinde yine madde-i mezbûredeki “işbu
şirketin tarih-i teşekkülünden itibaren iki sene nihayetinde inşaata bed’ ile
iki sene zarfında ikmale sahib-i imtiyaz mecburdur.” “fıkrası” İşbu şirketin
tarih-i teşekkülünden itibaren üç sene hitamında inşaat bi’l-ikmal imalata da
mübaşeret eylemeğe sahib-i imtiyaz veya makamına kaim olacak şirket mecburdur.”
yolunda takayyüt ve fıkra-ı taliyesi dahi şu surete göre tadil ve mevâdd-ı
sâiresi temin-i maksada kâfi görülüp yalnız bazı mertebe ibarece tahsis
olunarak müsted‘î Hüsnü Beyefendi daireye celp ile teklif olundukta tadilat ve
tashîhât-ı mezkûreyi tamamıyla imza eylediğinden mebhûsun anh olan layihanın
nüsha-i mübeyyizası leffen takdim kılınmış olmakla bi’l-istizan irade-i
seniyye-i cenâb-ı padişahi şeref-sünûh ve sudur nezaretine havalesi babında
emir ve ferman hazret-i men lehu’l-emrindir.
Fi
24 Zilhicce 1317 ve fi 10 Nisan 316 (25 Nisan 1900)
Şura-yı
Devlet Reisi ve Azalar
Şura-yı
Devlet Mülkiye Dairesinden kaleme alınıp melfuf mukavelename layihasıyla
birlikte meyane-i bendegânemizde kıraat ve mütalaa olunan işbu mazbatada
gösterildiği veçhile Kastamonu ve havalisinde husule gelen kendir mahsulatından
ip ve halat ve kanaviçe ve çuval imal etmek üzere bir fabrika inşası için
Maliye Nezareti Hukuk Müşaviri Muavini Hüsnü Bey tarafından talep edilen
imtiyazın itası dâhilde sanayi ve ticaretin terakkisine hizmet edecek
teşebbüsât-ı nafia cümlesinden olarak münasip görüldüğü gibi sâlifu’l-beyan
mukavelename layihası muhteviyatı dahi yolunda olmakla beraber işbu imtiyazın
müddeti olmak üzere tahdit ve tayin olunmuş olan yirmi beş senede maslahata
muvafık olduğundan mezkûr layiha leffen arz ve takdim olunmakla makrûn-ı
müsaade-i seniyye-i cenâb-ı hilâfet-penâhî olduğu halde şerâit-i
mukavelenamenin derciyle icap eden fermân-ı âlî Dîvân-ı Hümâyûn Kaleminden
tasdîr olunduktan sonra ifa-yı muktezasının Ticaret ve Nafia Nezaretine
havalesi babında ve kâtıbe-i ahvalde emir ve ferman hazret-i
veliyyi’l-emrindir.
Fi
30 Rebiulevvel 318 ve fi 13 Ağustos 316 (26 Ağustos 1900)
|
Sadrazam
Halil Rifat b. İbrahim
|
Şeyhülislam
Mehmed Cemaleddin
|
Adliye Nazırı
Es-Seyyid Abdurrahman Nureddin
|
Serasker
Mehmed Rıza b. Mustafa
|
Bahriye Nazırı
Hasan Hüsnü b. Hüseyin
|
|
Şura-yı Devlet Reisi
Mehmed Said
|
Hariciye Nazırı
Ahmed Tevfik b. İsmail Hakkı
|
Dâhiliye Nazırı
Mehmed Memduh
|
Tophane-i Amire Müşiri
Mustafa Zeki b. Ali
|
Evkaf-ı Hümayun Nazırı
Es-Seyyid Abdullah Galip
|
|
Maarif Nazırı
Es-Seyyid Ahmed Zühdü
|
Ticaret ve Nafia Nazırı
Mustafa Zihni
|
Sadaret Müsteşarı
Es-Seyyid Mehmed Tevfik
|
Maliye Nazırı
Es-Seyyid Ahmed Reşad
|
|
Şura-yı Devlet
Mülkiye Dairesi
Adet
Mukavelename
“Layiha”
Bir
taraftan Devlet-i Aliye namına hareket eden Ticaret ve Nafia Nazırı ve diğer
taraftan Kastamonu’da ip halat çuval ve sicim imaline mahsus bir fabrika
tesisini müteahhit saadetli Hüsnü Bey arasında mevâdd-ı âtîye
kararlaştırılmıştır.
Birinci Madde –
Kastamonu vilayetiyle sancaklarına ait olmak üzere çuval ip halat ve kanaviçe
imaline mahsus su veya buhar ile müteharrik bir fabrika tesisi için saadetli
Hüsnü Bey’e yirmi beş sene müddetle imtiyaz ita olunmuştur. Trabzon ve Ankara
vilayetleriyle İzmit sancağı dâhilinde aharı tarafından bu gibi bir fabrika
inşası imtiyazı talep olunduğu surette sahib-i imtiyazın aynı şeraitle mezkûr
fabrikayı inşaya hakk-ı rüçhanı olacaktır.
İkinci Madde –
İşbu imtiyazın evvelce mevcut olan fabrika ve destgâhlar ile bundan böyle
efrâd-ı ahali tarafından yapılıp el ile işletilecek bu nevi ip ve halat ve sair
destgâhlarına şümulü olmayacaktır.
Üçüncü Madde –
Vilayet-i mezkûre dâhilinde ve müddet-i imtiyaz zarfında aharı tarafından o
nevi bir fabrikanın tesis ve inşasına müsaade kılınmayacak ve sahib-i imtiyaz
fabrika mahallini intihapta mahalli hükümetinin reyini istihsal eyleyecektir.
Dördüncü Madde –
Fabrikayı tesis ve inşa ile işlettirmek üzere fermân-ı âlî tarihinden itibaren
nihayet bir buçuk sene zarfında bir anonim Osmanlı şirketi teşkiline ve işbu
şirketin tarih-i teşekkülünden itibaren üç sene hitamında inşaatı bi’l-ikmal imalata
da mübaşeret eylemeğe sahib-i imtiyaz veya makamına kaim olacak şirket
mecburdur. İşbu müddetler hitamında bir sebeb-i meşru ve özür-i makbule
müstenid olmayarak şirket teşkil edilmediği ve inşaat ikmal ve imalata
mübaşeret olunmadığı takdirde sahib-i imtiyaz veya makamına kaim olacak şirket
hakk-ı imtiyazdan sakıt olacaktır.
Beşinci Madde –
Zikrolunan fabrikanın tesis ve inşası için ilk defe olarak Memalik-i Mahrûse-i
Şâhâne ile memalik-i ecnebiyeden celp olunacak âlât ve edevât ve sair levazım-ı
inşâiye gümrük resminden muaf tutulacağı gibi fabrikanın imalat-ı daimesi için
dâhilden tedarik ve mubayaa olunacak mevâdd-ı asliye ile fabrikanın
mamulatından dâhilde sarf ve memâlik-i ecnebiyeye ihraç edileceklerinden gümrük
resmi istifa olunmayacaktır.
Altıncı Madde –
Sahib-i imtiyaz veya makamına kaim olacak şirket senevi Darülaceze için
hükümet-i seniyeye otuz adet Osmanlı Altını ita edeceği gibi nefs-i Kastamonu’da
vaki Nasrullah el-Kadı namıyla maruf camii-i kebirin müsakkafatından olan Urgan
Hanında fürûhtu öteden beri mutad olan vilayet kendir mahsulatından istifa
oluna gelen ve arzıye namı verilen resmin mikdar-ı senevisi mahsûlât-ı
mezkûrenin doğrudan doğruya mahallerinden fabrikaya nakli sebebiyle dört bin
kuruştan aşağı tenezzül eylediği hükümet-i mahalliyece tebeyyün ve tahakkuk
eyledikte kezalik sahib-i imtiyaz veya makamına kaim olacak şirket işbu noksanı
ikmale müteahhittir.
Yedinci Madde –
Sahib-i imtiyaz veya makamına kaim olacak şirket fabrika mamulatından devâir-i
askeriye için mubayaası istenilecek eşyanın bir hizmet-i müftehire olmak üzere
fiyat-ı mukarrereden yüzde beş tenzilat ile fürûhtunu vaat eder.
Sekizinci Madde –
Makinist ve fen memurlarından maada fabrika amele ve efradı tebaa-i Devlet-i Aliye’den
olacak ve bunlar umumiyetle (…) iktisa (?) edecek ve şirket sıfat-ı tabiiyeti
hasebiyle devâir-i hükümetle olan muhaberatta Türkçe lisanı istimal eyleyecek
ve şirketin bilcümle muamelatı Kavânîn-i Devlet-i Aliyye-i Osmaniye’ye damga
nizamnamesine tabi olacak ve hükümet ve efrâd-ı ahali ile şirket arasında tehaddüs
edecek bilcümle deâvî Mehâkim-i Osmaniye’de rüyet edilecektir.
Fi
24 Zilhicce 1317 ve fi 10 Nisan 316 (25 Nisan 1900)
Şura-yı Devlet
Bâb-ı Âlî
Dâire-i Sadâret
Dîvân-ı Hümâyûn
Adet
8
Kastamonu
ve havalisinde kendir mahsulatından ip ve halat ve kanaviçe ve çuval imal etmek
üzere bir fabrika tesis için şerâit-i mukarrere ve yirmi beş sene müddetle
Maliye Hukuk Müşaviri Muavini saadetli Hüsnü Beyefendi hazretlerine imtiyaz
itası hakkında Meclis-i Nafia’dan tanzim ve tesyîr olunup icra-yı muhteviyatına
Şura-yı Devlet ve Meclis-i Âlî-i Vükelâ-yı fihâm kararıyla bi’l-istîzân 15
Cemaziyelevvel ve 28 Ağustos 316 tarihinde irade-i seniyye-i hazret-i
hilâfet-penâhî şeref-taalluk buyrulan mukavelename ile mazbatalar ve irade-i
seniyyeyi havi tezkire-i sâmiye Divan-ı Hümayun Kuyûd Odası defâtirine kayıt
olunarak leffen takdim kılındığını mübeyyin işbu müzekkire Bâb-ı Âlî Evrak
Müdüriyet-i Aliyyesine takdim kılındı.
Fi
[5] Cemaziyelahir 317 ve fi 17 Eylül 316 (30 Eylül 1900)
Beğlikçi-i
Divan-ı Hümayun
Bâb-ı Âlî
Dâire-i Sadâret
Âmedî-i
Dîvân-ı Hümâyûn
1325
Atûfetlü
efendim hazretleri;
Kastamonu
ve havalisinde kendir mahsulatından ip ve halat ve kanaviçe ve çuval imal etmek
üzere bir fabrika tesisi için şerâit-i mukarrere ve yirmi beş sene müddetle
Maliye Hukuk Müşaviri Muavini saadetli Hüsnü Bey’e imtiyaz itası hakkında
Şura-yı Devlet Mülkiye Dairesinden tanzim ve Meclis-i Mahsus-ı Vükeladan tezyîl
kılınan mazbata melfufuyla arz ve takdim olunmakla ol babda her ne veçhile irade-i
seniyye-i hazret-i hilâfet-penâhî şeref-sünûh buyrulur ise mantûk-ı âlîsi infaz
edileceği beyanıyla tezkire-i senâverî takdim kılındı efendim.
Fi
30 Rebiulahir 318 ve fi 13 Ağustos 316 (26 Ağustos 1900)
Sadrazam
Rifat
Ma‘rûz-ı
çâker-i kemîneleridir ki;
Resîde-i
dest-i ta‘zîm olup Şura-yı Devletin Meclis-i Mahsus-ı Vükeladan müzeyyel mazbata-ı
ma‘rûzası ve melfufu ile beraber manzûr-ı âlî buyrulan işbu tezkire-i sâmiye-i
sadâret-penâhîleri üzerine mûcebince irade-i seniyye-i cenâb-ı hilâfet-penâhî
şeref-sudûr buyrulmuş olmakla ol babda emir ve ferman veliyyu’l-emrindir.
Fi
15 Cemaziyelevvel 318 ve fi 28 Ağustos 316 (10 Eylül 1900)
Ser-kâtib-i
hazret-i şehriyârî
Tahsin
KONU:
Kastamonu ve çevresinde kendir mahsulatından ip, halat, kanaviçe imal etmek
üzere bir fabrika tesisi ve Kendir İstihsâlât Şirketi kurulması imtiyaz
verilmesi. İ.DUİT_122/26
Fi
13 Şevval 1336/22 Temmuz 1334 (22 Temmuz 1918)
Bâb-ı Âlî
Dâire-i Sadâret
Âmedî-i Dîvân-ı Hümâyûn
İrâde-i
Seniyye
Merkezi
Kastamonu’da olarak kendir istihsâlâtını ıslâh ve tevzyîd ve bunun için fabrika
tesis etmek üzere otuz sene müddet ve yetmiş bin lira sermaye ile “Kastamonu
Kendir İstihsâlât ve İhrâcât Şirketi” namı altında Münir ve Mehmed Beyler ile
rüfekâsı taraflarından bir şirket teşkiline Şûra-yı Devlet ve Meclis-i Vükelâ
kararlarıyla ruhsat verilmişdir.
Bu
irâde-i seniyyenin icrasına Ticaret ve Ziraat Nazırı memurdur.
Fi
13 Şevval 1336/22 Temmuz 1334 (22 Temmuz 1918)
|
Bahriye Nazırı
|
Harbiye Nazırı
|
Şeyhülislam ve Evkaf-ı Hümayun Nazır
Vekili
|
Sadrazam ve Maliye Nazırı Vekili
|
|
Nafia Nazırı
|
Maarif Nazırı
|
Adliye Nazırı ve Şûra-yı Devlet Reisi
|
Dâhiliye Nazırı
|
Hariciye Nazırı
|
|
|
|
Posta ve Telgraf Nazırı
|
Ticaret ve Ziraat Nazırı
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Bâb-ı Âlî
Meclis-i Mahsûs
Ticaret
ve Ziraat Nezaretinin Şura-yı Devlete muhavvil tezkiresi üzerine Maliye ve
Nafia Dairesinden tanzim ve heyet-i umumiyesinden tezyîl olunup miyâne-i
bendegânemizde mütalaa olunan 7 Ramazan 336 / 16 Haziran 334 (16 Haziran 1918)
tarih ve 318 numaralı mazbatada beyan olunduğu veçhile merkezi Kastamonu’da
olarak kendir istihsâlâtını ıslah ve tezyîd ve bunun için fabrika tesis etmek
üzere otuz sene müddet ve yetmiş bin lira sermaye ile “Kastamonu Kendir
İstihsâlât ve İhrâcât Şirketi” namı altında Münir ve Mehmed Beyler ile rüfekâsı
taraflarından teşkili istida kılınan şirket nizamname-i dâhilî lâyihası
mündericâtı münasip ve şûrâ-yı müşârun ileyhâca icra kılınan tadilat muvafık
göründüğündün şirket-i mezkûrenin teşkiline ait muamelenin ifası hususunun Ticaret
ve Ziraat Nezaretine havalesi bi’t-tezekkür sâlifü’l-beyân mazbata ve layiha bu
bâbda kaleme alınan irâde-i seniyye layihası ile leffen arz ve takdim
kılınmakla kâtıbe-i ahvalde emir ve ferman hazret-i veliyyi’l-emr
efendimizindir.
Fi
12 Şevval 1336 ve fi 21 Temmuz 1334 (21 Temmuz 1918)
|
Sadrazam ve Maliye Nazırı Vekili
|
Şeyhülislam ve Evkaf-ı Hümâyûn Nazır
Vekili
|
Bahriye Nazırı
|
Harbiye Nazırı
|
|
Hariciye Nazırı
|
Dâhiliye Nazırı
|
Adliye Nazırı ve Şura-yı Devlet Reisi
|
Maarif Nazırı
|
|
Nafia Nazırı
|
Ticaret ve Ziraat Nazırı
|
Posta ve Telgraf ve Telefon Nazırı
|
|
Şûrâ-yı Devlet
Maliye ve Nafia Dairesi
Aded
36207
318
Merkezi
Kastamonu’da olarak kendir ve istihsâlâtını ıslah ve tezyîd ve bunun için
fabrika tesis etmek üzere otuz sene müddet ve yetmiş bin lira sermaye ile
“Kastamonu Kendir İstihsâlât ve İhrâcât Şirketi” namı altında Münir ve Mehmed
Beyler ile rüfekâsı taraflarından teşkili istida kılınan şirket nizâmnâme-i
dâhilî layihasının bir nüsha-i muaddele ve musahhahasının takdimini mutazammın
Ticaret ve Ziraat Nezaretinin Şûrâ-yı Devlete havale buyrulan 15 Mayıs 334 (15
Mayıs 1918) tarih ve 83/10 numaralı tezkiresi melfufuyla Maliye ve Nafia
Dairesi kıraat olundu.
Mezkûr
layiha lede’t-tetkik mündericâtı usul ve emsaline muvafık görülmüş olmakla
nezaretçe yapılan tashîhât ve tadilatı havi bir nüsha-i matbuası heyet-i
umumiyece tetkik olunmak üzere leffen takdim kılındı. Ol bâbda emir ve ferman
hazret-i men lehu’l-emrindir.
7
Ramazan 336 ve 16 Haziran 334 (16 Haziran 1918)
Mühür
Şura-yı
Devlet
|
Maliye ve Nafia Dairesi Reis-i Sanisi
|
Azadan
|
Azadan
|
Azadan
|
Azadan
|
Azadan
|
Maliye
ve Nafia Dairesinin işbu mazbatası melfuf nizamname-i dâhilî layihasıyla
heyet-i umumiyede kıraat olundu.
Zikir
olunan layiha bi’t-tetkik mündericâtı usul ve emsaline muvafık görülerek
nüsha-i mübeyyizası leffen takdim kılındı. Ol bâbda emir ve ferman hazret-i men
lehu’l-emrindir.
7
Şevval 336 / 16 Temmuz 334 (16 Temmuz 1918)
|
Şura-yı Devlet Reisi
|
Azadan
|
Azadan
|
Azadan
|
Azadan
|
Azadan
|
|
Azadan
|
Azadan
|
Azadan
|
Azadan
|
Azadan
|
Azadan
|
Azadan
|
Azadan
|
|
Azadan
|
Azadan
|
Azadan
|
Azadan
|
Azadan
|
|
|
|
***
Osmanlı
Anonim Şirketleri Nizâmnâme-i Dâhilîsi Nümûnesi
***
Hukuk
Matbaası – İstanbul
1333
Kastamonu
Kendir İstihsâlât ve İhrâcât Şirketi Nizâmnâme-i Dâhilî Lâyihası
Şirketin
teşkili ve maksadı ve ismi ve merkezi beyanındadır.
Birinci Madde
– Kendir istihsâlâtını ıslâh ve tezyîd ve bunun için fabrika tesis etmek üzere
zîrde muharrerîn imza Münir ve Mehmed Beyler ile Sırrı ve Mehmed Besim ve
Mehmed Şevki ve Abdullah ve Ali ve Cemal Efendiler ile tertip ve ihracı ber
vech-i âtî kararlaştırılan hisseler ashabı beyninde bir Osmanlı Anonim Şirketi
teşkil olunmuştur.
İkinci Madde –
Şirketin unvanı Kastamonu Kendir İstihsâlât ve İhrâcât Şirketi olacak ve
tabiiyeti itibarıyla bi’l-cümle muamelatı hakkında Devlet-i Osmaniye’nin
kavânîn ve nizâmât-ı hazıra ve müstakbilesi tatbik edilecektir.
Üçüncü Madde –
Şirketin merkezi Kastamonu şehrinde olacak ve Memâlik-i Osmaniye’nin sair bir
mahallinde veya memâlik-i ecnebiyede dahi şubeleri bulunabilecektir. Şube küşâd
edildikçe Ticaret Nezaretine malumat verilecektir.
Dördüncü Madde –
Şirketin müddeti bazı esbâbdan dolayı kat‘ veya temdîd edildikçe suret-i
katiyede teşekkülü tarihinden itibaren otuz seneden ibaret olacaktır.
İkinci Fasıl
Beşinci Madde –
Şirketin sermayesi yetmiş bin liradan ibaret olup beheri beş Osmanlı lirası
kıymetinde on beş bin hisseye münkasımdır.
Heyet-i
umumiyenin işbu sermayeyi bir misli tezyîd etmeğe salahiyeti olacaktır.
Tezyîd-i sermayeye karar verildiği zaman hükümete malumat verilecektir.
Sermayenin bir mislinden fazla tezyîdi evvel emirde hükümetin muvafakatinin
istihsaline mütevakkıftır. Şirketin ihraç eyleyeceği hisse senedâtının numuneleri
kable’l-ihraç li-ecli’t-tasdik Ticaret Nezaretine tevdi edilecektir.
Altıncı Madde –
Şirket sermayesinin tamamı imza ve yüzde onu istihsal olunduktan sonra suret-i
katiyede teşekkül etmiş addolunacak ve hissedar yazılanlara tediye ettikleri
tekâsîti mübeyyin muvakkat senedât-ı muvakkata senedât-ı asliyeye tahvil
edilecektir. Şirketin hisse senedâtı olunacaktır.
Sermayenin
ilk taksitinin tediyesinden sonra kalacak miktarı şirketin ihtiyacına göre
mukassıtan veya defaten meclis-i idarenin kararıyla Dersaadet ve sair lazım
gelen mahallerde elsine-i muhtelifede çıkan resmî ve gayr-ı resmî bazı
gazetelerle lâ ekall otuz gün evvel ilan olunarak mütâlebe olunacaktır.
Yedinci Madde –
Hisseler bedelinin nısfı tediye olununcaya değin verilen senedât-ı muvakkata
ashabının ismine muharrer olacak ve bedelinin yüzde onu tediye olunmadıkça
kabil-i havale ve fürûht olamayacaktır. Ve bunların havale ve fürûhtu ve hatta
şirketin defterine kayıt edilerek zîri bayi ile müşteri ve müdirândan biri
tarafından imza olunmakla icra olunacak ve keyfiyet-i havale ve fürûhtu senette
dahi zikir ve işaret kılınacaktır. Bedelin nısfı tediye olunduktan sonra
senedât-ı asliye hamiline ait olmak üzere muharrer bulunacaktır.
Sekizinci Madde –
Hisse senetleri şirket nazarında kabil-i inkısâm değildir. Ve şirket her hisse için
bir sahip tanır. Bir hissedarın varis veya dâyinleri hiçbir vesile ile şirketin
emval ve emlakinin taht-ı hacze vaz‘ını talep ve şirketin umur-ı idaresine
müdahale edemezler. Ve istifa-yı hukuk için şirketin muhasebe defâtiri ile
heyet-i umumiyenin kararlarını kabule mecburdurlar.
Dokuzuncu Madde –
Evkat-ı muayyenede tekâsîti tediye olunmayan hisse senedâtının sahiplerinden
teehürât-ı vakıadan dolayı ihtar-ı keyfiyete hacet kalmaksızın taksitin hululü
gününden itibaren senevi yüzde yedi hesabıyla faiz ahz olunacaktır.
Onuncu Madde –
Şirketin taksitleri vaktiyle tediye edilmeyen senedât ashabı aleyhine ikame-i
dava etmeğe ve hisseleri dahi satmağa salahiyeti olacaktır. Ve bu makule
satılması lazım gelen hisse senedâtının numaraları gazeteler marifetiyle neşir
ve ilan olunarak tarih-i ilandan on beş gün sonra şirket hiçbir gûne ihtara ve
muamelat-ı adliyeye mecbur olmamak ve zarar ve ziyanı sahibine ait olmak üzere
Dersaadet ve mahall-i saire borsalarında ve bu borsalarda henüz alınıp
satılması kabul olunmamış ise müzayede tarikiyle hisseleri sattıracaktır. Bu
veçhile fürûht olunan senedât iptal olunacak ve müşterilere eski senetlerin
numaralarını havi olmak üzere yeni senedât ita kılınacaktır. Satılan senedin
esman-ı hasılası hissedarın şirkete olan deynine hasr ve tahsis olunur. Ve
noksanı ondan talep olunacağı gibi fazlası var ise ona ita olunur.
Üçüncü Fasıl
Şirketin Umûr-ı Dâhiliyesi
Beyanındadır.
On Birinci Madde – Şirketin
umur ve mesâlihi heyet-i umumiye tarafından mansûb ve beşten yediye kadar
azadan mürekkep bir meclis-i idareye ihale olunur. Ve şu kadar ki ilk üç sene
müddet için teşkil olunacak meclis-i idare azası müessisler tarafından tayin
olunacaktır.
On İkinci Madde –
İlk üç sene müddet için tayin olunan azanın müddet-i memuriyetleri hitam
bulduktan sonra intihâbât icrasıyla tayin edecek biri meclis-i idare azasının
ilk teceddüd-i kura ile ve ondan sonra kıdem itibarıyla her sene ikisi
çıkarılarak yerlerine aharı intihap ve tayin kılınacaktır.
On Üçüncü Madde –
Meclis-i idarenin içtimaı icab-ı maslahata tabi olacak ise de her ayda bir şirketin
merkezinde toplanması lâbüddür. Müzakeratın muteber olması lâ ekall nısfından
bir ziyade azasının bizzat huzuruna menûttur.
Meclis-i
idarenin kararları hazır bulunan azanın ekseriyet ârâsıyla muteber olur.
Tesâvî-i ârâ vukuunda keyfiyet-i içtima âtîye ta‘lîk edilir. Ve onda dahi
tesâvî-i ârâ vuku bulursa mevzubahis olan teklif ret olunur.
On Dördüncü Madde
– Meclis-i idarenin müzakeratı zabıt defterine kayıt olunur. Ve zîri reis ile
hazır bi’l-meclis bulunan aza tarafından imza edilir. Zaptın sureti veya bir
fıkra-i muhricesi muteber olmak için reis veya vekili tarafından imza olunmak
lazım gelir.
On Beşinci Madde
– İdare meclisi azasından her birinin şirketin 100 adet hisse senedine malik
olması lazım gelir. Senedât-ı mezbûre şirketin sandığına tevdi olunacak ve
azanın müddet-i memuriyetleri zarfında satılamayacaktır. Bunların üzerine
fürûhtu caiz olmadığını mübeyyin bir damga vurulacaktır.
On Altıncı Madde –
Meclis-i idare azasından bir veya bir kaçının vefatı veya istifası vukuundan
veya sair bir sebepten dolayı bir veya birkaç aza yeri münhal kalır ise
meclis-i idare işbu yerlere muvakkaten aza tayin eyleyecek ve intihâb-ı kat‘î gelecek
heyet-i umumiye tarafından icra olunacaktır.
On Yedinci Madde –
Meclis-i idare her sene azası miyânında bir reis ve bir reis vekili intihap
eder. Ve reisin veya vekilinin gıyabında vekâlet etmek üzere azadan birini
tayin eder.
On Sekizinci Madde –
Azadan memâlik-i ecnebiyede ikamet veya muvakkaten gaybubet edenler esna-yı
müzakeratta kendilerine vekâlet etmek üzere refiklerinden azadan birini tayin
edebilirler. Şu kadar ki vekâlet edecek azanın kendi reyi dâhili olduğu halde
ikiden ziyade reyi olamayacaktır.
On Dokuzuncu Madde –
Meclis-i idare şirketin umur ve emvalinin idaresi için iktidar-ı tâmmı haizdir
ve hatta sulh olmak ve hüküm tayin etmek salahiyetine dahi maliktir. Ve heyet-i
umumiyeye arz olunacak hesâbâtı tanzim ile tevzi olunacak temettuun miktarını
teklif eder. Meclis-i idarenin reisi gerek müddei ve gerek müddei-i aleyh
sıfatıyla huzur-ı muhakemede bizzat veya bi’l-vekâle şirket namına murafaada
bulunur.
Yirminci Madde
– Meclis-i idare mevâdd-ı mahsusa ve bir müddet-i muayyene için haiz olduğu
iktidarı kısmen veyahut tamamen azasından bir veya birkaç zata ya vekâlet-i
mahsusa ihale edeceği misillü mesâlih-i cariyenin rüyet ve tesviyesi için
hariçten dahi bir veya birkaç zatı tevkil eyleyebilir.
Yirmi Birinci Madde –
Meclis-i idare azası hasılat-ı safiyeden kendilerine tahsis kılınacak hisseden
başka mecliste hazır bulunacakları günler için hissedârân heyet-i umumiyesince
takdir ve tayin edilecek bir ücret dahi ahz edeceklerdir.
Dördüncü Fasıl
Heyet-i Umumiye Beyanındadır.
Yirmi İkinci Madde –
Suret-i muntazamada akd-i içtima eden heyet-i umumiye hissedârânın heyet-i
mecmuası makamında bulunur.
Yirmi Üçüncü Madde –
Heyet-i Umumiye ilk üç ay zarfında şirketin merkezinde suret-i âdiyede akd-i
içtima eder. Bundan başka meclis-i idare icap eyledikçe veya sermayenin rub‘una
müsavi hissedârânın talebiyle suret-i fevkaladede olarak heyet-i umumiyeyi
davet edebilir. Her sene heyet-i umumiyenin içtimaı nihayet yirmi gün akdem
tahriren Ticaret Nezaretine ihbar olunacak ve heyet-i mezkûrede cânib-i
nezaretten bir komiser hazır bulundurulabilecektir.
Meclis-i
idare ve müfettiş raporlarıyla senelik bilançodan ve heyet-i umumiye
zabıtnamelerinden ve heyet-i mezkûrede hazır bulunan hissedârânın esâmî ve
mikdar-ı hisselerini mübeyyin cetvelden dörder nüshası Ticaret Nezaretine
gönderilecektir.
Yirmi Dördüncü Madde
– Heyet-i umumiye vekâleten veya asaleten lâ ekall yirmi hisseye malik olan
hissedârândan mürekkep olacaktır. Heyet-i umumiyede gerek asaleten ve gerek
vekâleten hazır bulunan hissedârânın her yirmi hisse için bir reyi olacak ve şu
kadar ki her bir hissedarın ondan ziyade reyi olamayacaktır.
Yirmi Beşinci Madde
– Davetnameler yevm-i içtimadan lâ ekall bir mâh evvel altıncı maddede beyan
edildiği veçhile gazetelerle ilan kılınacaktır.
Yirmi Altıncı Madde
– Heyet-i umumiye gerek asaleten ve gerek vekâleten şirket sermayesinin bir
rub‘una müsavi hisse senedâtına malik hissedarlar hazır bulunur ise teşekkül
etmiş addolunur. Heyet-i umumiyede hazır bulunacak hissedârânın mutasarrıf
oldukları hisselerin sâlifü’z-zikr bir rub‘a müsavi olup olmadığı anlaşılmak
üzere hisse senetlerini on gün zarfında meclis-i idare tarafından irâe olunacak
mahalle teslim etmeleri davetnamelerde ihtar olunacaktır. İşbu heyet-i
umumiyenin defa-i evveli içtimaında hazır bulunan hissedârânın asaleten ve
vekâleten hamil oldukları hisse senedâtının miktarı derece-i kifâyede olmadığı
halde heyet-i umumiye ikinci defa olarak içtimaa davet edilir.
İşbu
ikinci içtimada hazır bulunan hissedârân hisselerinin miktarı ne olur ise olsun
birinci içtimada müzakere olunmasına karar verilmiş olan husûsât hakkında
icra-yı müzakerat edeceklerdir. Ve bu veçhile cereyan eden müzakerat mer‘î ve
muteber olacaktır. Birinci içtima ile ikinci içtima beynindeki müddet yirmi
günden dûn ve bir mâhtan efzûn olamayacak ve ikinci içtimaın davetnameleri on
gün evvel ilan olunacaktır.
Yirmi Yedinci Madde –
Heyet-i umumiyeye meclis-i idare reisi riyaset eder ve reis mevcut olmadığı
halde meclis-i idare azası içlerinden birini riyaset vekâletine intihap
eylerler. Heyet-i umumiyede hazır olup en ziyade hisseye malik olanlardan ikisi
re’y toplamak hizmetini ifa eder. Heyet-i umumiye kâtibi reis ile re’y
toplamağa memur olanlar tarafından tayin olunur.
Yirmi Sekizinci Madde –
Heyet-i umumiyede müzakere olunan husûsâta ekseriyet-i ârâ ile karar verilir.
Müzakere olunacak mevâddın cetveli meclis-i idare tarafından tanzim edilir.
İşbu cetvele dâhil olacak mevâdd meclis-i idarenin teklîfâtı ile hamil
oldukları hisselerin bedeli şirket sermayesinin lâ ekall yüzde … baliğ olan
hissedârân tarafından hissedârân tarafından yevm-i içtimadan lâ ekall on gün
evvel vuku bulacak teklîfâttan ibaret olacaktır.
İşbu
cetvele dâhil olmayan husûsât heyet-i umumiyede müzakere olunamaz.
Yirmi Dokuzuncu Madde –
Heyet-i umumiye bilcümle hesâbâtın tetkiki için gerek hissedârândan ve gerek
hariçten bir veya müteaddit müfettiş tayin eder. Şu kadar ki ilk sene-i
hesâbiye için lazım gelen müfettiş veya müfettişler (…?....) canibinden intihap
ve tayin kılınacaktır.
Otuzuncu Madde –
Her sene akd-i içtima edecek olan heyet-i umumiye şirketin umur ve mesâlihine
dair her sene meclis-i idare tarafından takdim olunan layiha ile hesâbâta dair
müfettiş tarafından verilen raporun kıraatını istimâ‘ ve hesâbâtı
lede’l-müzakere ya kabul veya ret eder ve hisse-i temettuu tayin eyler,
tebeddülü iktiza eden meclis-i idare azasının yerlerine diğerlerini naspeder ve
şirketin bilcümle umur ve husûsâtı hakkında bi’l-müzakere karar-ı kati ita ve
meclis-i idarenin icap eylerse iktidarını tevsi eyler. Fakat heyet-i umumiyede
asaleten ve vekâleten şirket sermayesinin lâ ekall sülüsânına müsavi hisseler
ashabı mevcut olup bunların ekseriyet-i ârâsı hâsıl olmadıkça sermayenin
tezyidine kara verilemez.
Otuz [Birinci] Madde –
Heyet-i umumiyenin zapt olunan müzakeratı bir defter-i mahsusa kayıt ve zîri
heyet-i umumiye reisi ile re’y toplamağa memur olanlar ve kâtip tarafından imza
edilir. Heyet-i umumiyenin her içtimaında hazır bulunan hissedârânın esamisiyle
ikametgâhını ve her birinin hamil olduğu hisselerin miktarını mübeyyin bir
cetvel tanzim ile mevcut olanlar tarafından imza edilip zabıt defterinin o
günkü varakasına rabt ve talep vukuunda alakadârâna tebliğ olunur.
Otuz İkinci Madde –
Li-ecli’l-ihticâc ibraz olunacak heyet-i umumiyenin zabıt sureti veya fıkrât-ı
muhricesi meclis-i idare reisi veya vekili tarafından imza edilir.
Otuz Üçüncü Madde –
Heyet-i umumiye tarafından işbu nizamname ahkâmına tevfikan verilecek kararlar
gaip olan veya muhalif re’yde bulunan hissedârân için dahi mecburiyu’l-icradır.
Beşinci Fasıl
Hesâbât-ı Seneviye ve Müfredat
Defteri Beyanındadır.
Otuz Dördüncü Madde –
Şirketin sene-i maliyesi Eylül iptidasından bed’ ile Ağustos’un sonuncu günü
hitam bulur. Fakat birinci sene-i maliye müstesna olarak şirketin suret-i
katiyede teşekkülü tarihi ile o senenin Ağustosunun sonuncu günü beynindeki
müddeti şamil olacaktır. Meclis-i idare her sene nihayetinde şirketin matlûbât
ve duyûnâtını havi bir defter-i umumi tanzim ve işbu defter ile muvazene
defterini ve hesâbâtı heyet-i umumiyenin içtimaından kırk gün evvel müfettişlere
irâe ve tebliğ edecek ve heyet-i umumiyenin hîn-i içtimaında ona takdim
eyleyecektir. Heyet-i umumiyeye dâhil olmak salahiyetini haiz olan her hissedar
mezkûr defterleri ve hesâbâtı mütalaa ve muayene edebilir.
Altıncı Fasıl
Temettuâtın suret-i taksimi ve
re’su’l-mâle mahsup akçe beyanındadır.
Otuz Beşinci Madde –
Şirketin temettuât-ı sâfiye-i seneviyesinden evvela bilâ istisna hisselerin
cümlesine faiz olarak bedeli tesviye edilmiş sermayeye yüzde beş itasına
kifayet edecek meblağ ve sâniyen ihtiyat akçesini teşkil etmek üzere
temettuât-ı mezbûrenin yüzde beş ifraz olunduktan sonra baki kalan kısmı
suret-i âtiyede taksim olunur.
Yüzde beş %5 müessislere,
Yüzde beş %5 meclis idare heyetine,
Yüzde beş %5 şirket memurlarına,
Yüzde
seksen beş %85 umum hissedârâna.
Otuz Altıncı Madde –
Heyet-i umumiye hisse senedâtının her sene bir mikdâr-ı muayyeni kura
keşidesiyle tedavülden alınmak üzere hasılat-ı safiyeden her sene yüzde beş
ifrazına karar verilebilir ve şu halde kurası isabet eden hisse senedâtı
istirdat edilerek onların yerine birer (…) hissesi verilecek ve bu yeni
hisseler için kemâkân hisse-i temettü verilecek ve fakat faiz ita
olunmayacaktır.
Yedinci Fasıl
İhtiyat Akçesi
Otuz Yedinci Madde –
İhtiyat akçesi otuz beşinci madde mûcebince temettuât-ı seneviyeden müfrez
mebâliğin terakümünden teşekkül edecek ve masarıf-ı fevkalade ve gayr-ı
melhûzaya karşılık tutulacak ve işbu akçenin miktarı şirket sermayesinin yüzde
beşine müsavi bir raddeye baliğ oldukta ihtiyat akçesi ifraz olunmayacaktır. Şu
kadar ki ihtiyat akçesi sermayenin yüzde yirmi beşine baliğ olduktan sonra
ondan sarfiyat icrasıyla miktarı nisbet-i mezkûreden aşağı düşerse tekrar
temettuâttan tevkîfât icrasına mübaşeret olunacaktır.
Otuz Sekizinci Madde – Hasılat-ı
seneviye hisse başına yüzde beş faiz veya hisse-i temettü itasına kifayet
etmediği takdirde noksanı ihtiyat akçesinden ikmal edilebilecektir.
Otuz Dokuzuncu Madde
– Şirketin inkızâ-yı müddetinde bilcümle taahhüdâtı ifa olunduktan sonra
ihtiyat akçesi kâffe-i hissedârân beyninde taksim olunacaktır.
Sekizinci Fasıl
Şirketin temdîd-i müddet ve feshi
muamelatı beyanındadır.
Kırkıncı Madde –
Meclis-i idare her ne vakit ve her sebeple olursa olsun heyet-i umumiyeyi
içtimaa davetle şirketin müddetinin temdidini veya kat‘ı ile tasfiye-i
muamelatını veyahut sair şirket ile birleşmesi teklif edebilir. Şu kadar ki
temdîd-i müddet edilmesi veya icap ederse şirketin sair şirket ile birleşmesi
ve tahvilat ihracı ve işbu nizamnamenin tadili maddeleri her halde hükümet-i
seniyyenin ruhsatına mütevakkıftır.
Kırk Birinci Madde –
Meclis-i idare şirket sermayesinin rub‘u zayi olduğu halde şirketin feshine
veya devamına karar verilmek üzere heyet-i umumiyeyi davet eder.
Kırk İkinci Madde –
Şirketin müddeti münkazıye oldukta veya müddeti tekmil olmaksızın fesih
olundukta içtima eden heyet-i umumiye şirketin tasfiye-i muamelat ve hesâbâtına
karar verecek ve tasfiye-i hesap için bir veya birkaç memur tayin edecektir.
Heyet-i umumiye şirketin mevcut olduğu zamanlarda olduğu gibi tasfiye-i hesap
esnasında dahi iktidar ve salahiyetini istimale devam edecektir. Tasfiye-i
hesaba memur olanlar heyet-i umumiyenin kararı ve hükümet-i seniyyenin
müsaadesi ile şirket-i mefsûhanın hukuk ve senedât ve taahhüdâtını diğer bir
şirkete veya ahar bir kimseye devir ve ferağ edebilecektir.
Kırk Üçüncü Madde
– İşbu faslın havi olduğu maddelerde gösterilen husûsâta karar vermek üzere
suret-i fevkaladede davet edilecek heyet-i umumiyede şirket sermayesinin lâ
ekall nısfına müsavi hisse senedâtı hamil hissedârân hazır olmadıkça cereyan
edecek müzakerat makbul ve muteber olamaz.
Dokuzuncu Fasıl
Mevâdd-ı Müteferrika Beyanındadır.
Kırk Dördüncü Madde – İşbu nizamname-i dâhilî sureti şirketin teşkiline
hükümetçe müsaade ita olunduktan sonra bir ay zarfında Dersaadet’te Takvim-i
Vekayi ve diğer muteber bir gazete ile ve şirketin muamelatı veya şuabât
idaresi bulunan yerlerde cerâid-i resmiye ve saire ile aynen veya icmâlen neşir
olunacağı gibi nizamname-i dâhilîde hükümetin müsaadesiyle vuku bulacak her
gûne tadilat ve her senenin heyet-i umumiye mukarreratı ve senelik bilanço
suretleri dahi gerek Dersaadet ve gerek taşrada ber vech-i muharrer ilan
kılınacaktır.
Kırk Beşinci Madde
– Şirket ihraç edeceği hisselere
sahip kaydı zımnında neşir eyleyeceği tarifnamede evvela şirketin maksad-ı
teşekkülünü ve müddetini ve sâniyen müessislerin esamisini, salisen sermayenin
miktarını ve suret-i tezyidi, râbian temettuun suret-i taksimini ve bu miyânda
müessislere ve heyet-i idare azasına tahsis kılınacak mekâdîri sarahaten derç
ve beyan edecektir.
Kırk Altıncı Madde
– Şirket işbu nizamnameyi tab‘ ve
temsil ettirerek talip olanlara ita eleyeceği gibi elli nüshasını bir defaya
mahsus olmak üzere Ticaret Nezaretine irsal edecektir.
Kırk Yedinci Madde
– Şirket istatistik idaresince ita
kılınacak numunesine tevfikan her sene muamelatına dair bir istatistik cetveli
tanzim ve nezarete takdim eyleyecektir.
[Mühür]
Şûrâ-yı Devlet
İşbu Nizamname-i Dâhilî Nümunesinin Fiyatı
İki Çeyrek Mecidîdir.
